Βρεφικοί κολικοί και παθολογικές καταστάσεις (2)

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ)

Τα συμπτώματα της  ΓΟΠ έχουν σχέση με τις συνέπειες των εμέτων (πχ φτωχή πρόσληψη βάρους) και με την έκθεση του οισοφάγου στο γαστρικό περιεχόμενο (οισοφαγίτιδα). Τα παιδιά με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση παρουσιάζουν πιο συχνά εμετούς, κλάμα, ευερεθιστότητα, διαταραχές ύπνου και μειωμένη όρεξη με συνέπεια απώλεια βάρους ή κακή ανάπτυξη, άπνοιες, συριγμό, χρόνιο βήχα.

Σε ένα μωρό με επίμονο κλάμα δεν δικαιολογείται να χορηγείται θεραπεία για την παλινδρόμηση, όταν δεν υπάρχουν συχνοί εμετοί (πάνω από 5 την ημέρα).

Τροφική αλλεργία

Σε μερικά ευερέθιστα μωρά, η τροφική αλλεργία μπορεί να είναι αιτιολογικός παράγοντας, όμως ο βαθμός της συμβολής στην ευερεθιστότητα των βρεφών στο γενικό πληθυσμό δεν είναι γνωστός. Τα τροφικά αλλεργιογόνα που πιο συχνά ενέχονται είναι η πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος, της σόγιας και τα δύο μπορούν να βρεθούν στο μητρικό γάλα. Τα αλλεργιογόνα αυτά μπορούν να προκαλέσουν άμεσες αντιδράσεις (εμετούς, ερύθημα όπου το γάλα έρχεται σε επαφή με το δέρμα και κνίδωση μέσα σε 2 ώρες μετά την πρόσληψη) ή καθυστερημένες αντιδράσεις (εμετούς και διάρροια 2-48 ώρες μετά την πρόσληψη).

Τα παιδιά με τροφικές αλλεργίες συνήθως παρουσιάζουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα:  εμετούς, διαρροϊκές κενώσεις με αίμα ή βλέννες, φτωχή πρόσληψη βάρους και σημεία ατοπικής νόσου (πχ έκζεμα ή βρογχίτιδα). Παρόλα αυτά, η παρουσία οποιουδήποτε συμπτώματος δεν σημαίνει και ότι υπάρχει τροφική αλλεργία. Στην πράξη, το καλύτερο διαγνωστικό τεστ  είναι η απομάκρυνση η του γάλακτος αγελάδας από την δίαιτα της μητέρας ή αλλαγή του ξένου γάλακτος.

Δυσανεξία στη λακτόζη

Ο ρόλος της δυσανεξίας στη λακτόζη σαν αίτιο της ευερεθιστότητας των βρεφών παραμένει σε αμφισβήτηση. Σε μερικά βρέφη μπορεί να υπάρχει παροδική έλλειψη λακτάσης, που προκαλεί σε συγκέντρωση λακτόζης που προέρχεται από το μητρικό γάλα ή το βρεφικό γάλα αγελάδας. Τα βακτηρίδια του εντέρου διασπούν την λακτόζη σε γαλακτικό οξύ και υδρογόνο. Οι κενώσεις του μωρού γίνονται όξινες και μπορεί να προκαλούν εξέλκωση της περιπρωκτικής περιοχής, τα μωρά έχουν υπερβολικό κλάμα και διαρροϊκές κενώσεις. Η χορήγηση γάλακτος χωρίς λακτόζη διορθώνει το πρόβλημα και επιβεβαιώνει την διάγνωση.

Σπασμός του εντέρου ή αέρια

Ακόμη και αν το μωρό σας δεν είχε ποτέ κολικούς και δεν ήταν ανήσυχο μετά το φαγητό, μερικές φορές μπορεί να προκληθεί έντονος πόνος από αέρια και το μωρό να είναι πολύ δυστυχισμένο, έως ότου αποβάλλει τα αέρια. Εάν υποπτεύεστε ότι το μωρό σας έχει αέρια, προσπαθήστε να το βοηθήσετε με απλά βήματα, όπως να το ξαπλώσετε ύπτια και κρατώντας τα πόδια του να τα μετακινείται σε ήπια ποδηλατική κίνηση.

Η ψυχοκοινωνική κατάσταση της μητέρας και της οικογένειας

Η συμπεριφορά του βρέφος πρέπει να κατανοηθεί στο πλαίσιο της συναισθηματικής ανάπτυξης του βρέφους και την ανάπτυξη της σχέσης βρέφους – γονέων. Οι κοινωνικές και πολιτισμικές αντιλήψεις, το ¨ψυχολογικό στυλ¨ των γονέων, όπως επίσης και οι εμπειρίες των ίδιων των γονέων από την παιδική ηλικία, όλα επηρεάζουν πως οι γονείς αντιδρούν και ανταποκρίνονται στο επίμονο κλάμα του βρέφους. Το άγχος ή και η κατάθλιψη μετά τον τοκετό μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα της μητέρας να διαβάζει τη συναισθηματική κατάσταση του βρέφους και τα σημάδια της συμπεριφοράς του. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στρατηγικές ηρεμίας που δεν συμβαδίζουν με την κατάσταση του βρέφους και να επιδεινώνουν την όλη κατάσταση.

Οι ψυχολογικοί παράγοντες κινδύνου μπορεί να είναι το άγχος της μητέρας, η φτωχή υποστήριξη από τον σύντροφο της, οι μη ικανοποιητικές σεξουαλικές σχέσεις, τα προβλήματα υγείας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τραυματικός τοκετός και η αντίληψη ότι το προσωπικό του νοσοκομείου είναι εχθρικό.

Σε μερικά βρέφη, η έλλειψη ωριμότητας στην ικανότητά τους να ρυθμίζουν τις αντιδράσεις στα εσωτερικά φυσικά συμπτώματα (πχ σπασμός εντέρου) και σε εξωτερικά ερεθίσματα (πχ, δυνατός θόρυβος) μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το πρόβλημα του κλάματος.

Τα ευερέθιστα βρέφη συχνά περιγράφονται ότι έχουν ¨δύσκολο¨ χαρακτήρα (ιδιοσυγκρασία). Όμως, ο χαρακτήρας παίζει μόνο ένα μικρό ρόλο στην ευερεθιστότητα του βρέφους και χαρακτηρίζοντας ένα μωρό δύσκολο μπορεί να οδηγήσει τους γονείς να αισθάνονται αβοήθητοι και αδύνατοι να αλλάξουν τη υποκείμενη φύση του προβλήματος.