Το φυσιολογικό κλάμα και τα μοτίβα ύπνου

Κλάμα: Όλα τα μωρά κλαίνε και το κλάμα κορυφώνεται στις 6 εβδομάδες και τα περισσότερα επεισόδια κλάματος εξαφανίζονται σε ηλικία 3 – 4 μηνών.

Ανάγκες ύπνου: Όλα τα μωρά είναι διαφορετικά και για το λόγο αυτό, όλα τα μωρά δεν κοιμούνται τις ίδιες ώρες μέσα σε μια μέρα, Κατά μέσο όρο, το μωρά κοιμούνται 16 με 24 ώρες στη γέννηση και σε ηλικία 2 – 3 μηνών κοιμούνται περίπου 14 ώρες. Αν τα μωρά είναι ξύπνια και χαρούμενα στη διάρκεια της ημέρας, είναι απίθανο ότι χρειάζονται και άλλες ώρες ύπνου.

Γενικά, ένα μωρό ηλικίας 6 εβδομάδων κουράζεται όταν παραμείνει ξύπνιο για 1,5 ώρα, ενώ ένα μωρό ηλικίας 3 μηνών κουράζεται όταν παραμείνει ξύπνιο για 2 ώρες.

Αναγνωρίζοντας την κούραση: Τα σημάδια της κούρασης του μωρού είναι το κατσούφιασμα, τα σφιχτά χέρια, τα τινάγματα των χεριών και των ποδιών, το κλάμα ή κλαψούρισμα.

Επικοινωνία και παιχνίδι: Τα μωρά έχουν ανάγκη για επικοινωνία και παιχνίδι. Προσπαθήστε να ¨πάτε με το ρεύμα¨, ανάλογα με την διάθεση του μωρού. Αφήστε το μωρό να συνεχίζει να παίζει, αν δεν δείχνει σημάδια κούρασης ή πηγαίνετε το μωρό μια βόλτα, αν δεν κοιμάται μετά από 20 – 30 λεπτά, από την στιγμή που το βάλατε για ύπνο.

Αντίθετα, αν το μωρό σας δείχνει κουρασμένο, κάντε του ένα ζεστό μπάνιο και βάλτε το για ύπνο.

Βοηθήστε το μωρό σας να τα βγάλει πέρα με το άγχος: Αν το μωρό σας αντιδρά εύκολα, και δεν ηρεμεί μόνο του μπορεί να χρειάζεται μια ήπια προσέγγιση, όταν αλλάζετε πάνα, όταν το βάζετε για ύπνο και οτιδήποτε άλλο χρειάζεται να γίνει μέσα στην ημέρα.

Αν το μωρό σας κοιτάζει έξαλλα γύρω στο δωμάτιο και αγχώνεται, όταν θα βρεθεί σε ξένο περιβάλλον, μπορεί να χρειάζεται να το κρατάτε έτσι που να κοιτάζει πάντοτε το πρόσωπο της μαμάς του για να μην ξαφνιάζεται και σιγά σιγά να συνηθίζει το περιβάλλον.

Καθιερώστε μια προβλέψιμη καθημερινή διαδικασία: Για να μπορέσει το μωρό να αντιμετωπίζει τον κόσμο με λιγότερο χαοτικό και τρομακτικό τρόπο, καθιερώστε μια προβλέψιμη καθημερινή διαδικασία ως προς το φαγητό και τις ώρες ύπνου. Τα παρακάτω μπορεί να είναι κατάλληλα:

• Έχετε σαν στόχο να βάλετε το μωρό για ύπνο τόσο την ημέρα, όσο και την νύχτα με ένα προβλέψιμο τρόπο (πχ, ήσυχο παιχνίδι, να πάτε στην κρεβατοκάμαρα, να κάνετε ζεστό μπάνιο, να το πάρετε για λίγο αγκαλιά και στην συνέχεια να το βάλετε στην κούνια του, ενώ ακόμη είναι ξύπνιο).
• Έχετε σαν στόχο ένα προβλέψιμο τρόπο σίτισης, παιχνιδιού και κατόπιν να αφήνετε το μωρό να κοιμηθεί, όταν θα είναι κουρασμένο (όχι μετά από κάποιο καθορισμένο χρόνο).
• Έχετε σαν στόχο να βάζετε το μωρό για ύπνο την ίδια ώρα κάθε βράδυ, γιατί με τον τρόπο αυτό θα προσφέρετε βοήθεια στην οικογένεια σας και το μωρό θα συνηθίσει στην καθημερινή ρουτίνα και την σταθερότητα.
• Στη διάρκεια αυτής της φάσης αποφύγετε να διακόψετε τον θηλασμό ή να κάνετε συχνές αλλαγές βρεφικού γάλακτος, εκτός και αν υπάρχει ιατρικός λόγος.

Μέτρα ανακούφισης για τα μωρά που είναι ανήσυχα και κλαίνε επίμονα

Βασικές ανάγκες

• Σίτιση. Ελέγξτε αν πεινάει- δώστε του γάλα.
• Ρέψιμο του μωρού.

1.       Ένα μωρό που κλαίει μπορεί να καταπιεί μεγάλη ποσότητα αέρα. Αυτό μπορεί να το κάνει να μην νοιώθει άνετα και να επιδεινώνεται το κλάμα του. Προσπαθήστε να τον κάνετε να ρευτεί με ελαφρά κτυπηματάκια στην πλάτη του. Η κλασική στάση, με το κεφάλι του μωρού πάνω από τον ώμο σας δουλεύει καλά, μπορεί όμως σας λερώσει στην πλάτη. Άλλες μέθοδοι: να βάλετε το μωρό ξαπλωμένο στην αγκαλιά σας ή καθιστό με το ένα χέρι σας να υποστηρίζει το στήθος και το λαιμό του.

2.       Το μωρό πρέπει να ρεύεται συχνά – ενδιάμεσα και στο τέλος του γεύματος του.

• Αλλαγή της πάνας. Εάν η πάνα του μωρού είναι βρεμένη ή λερωμένη, το μωρό θα είναι ανήσυχο. Ελέγξτε την πάνα και αλλάξτε την.
• Βγάλτε όλα τα ρούχα του μωρού για να βεβαιωθείτε ότι δεν το ενοχλεί κάποιο ρούχο (τσιμπάει).

Επαφή ηρεμίας/ανακούφισης

Δημιουργία περιβάλλοντος μήτρας

Μετά από εννέα μήνες στο ζεστό, σκοτεινό περιβάλλον της μήτρας, ο κόσμος μπορεί να φαίνεται στο νεογέννητο σαν ένα τρομακτικό μέρος.

      Φάσκιωμα.  Σε μερικές περιπτώσεις, η προσπάθεια τοποθέτησης του μωρού όπως ήταν στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να βοηθήσει να ηρεμήσει το μωρό. Με το φάσκιωμα μπορείτε να τα κάνετε να νοιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια. Τυλίξτε το μωρό καλά με μια μικρή ελαφριά κουβέρτα. Στο ερώτημα πόσο σφιχτά; Η απάντηση είναι τόσο ώστε να μην μπορεί να στριφογυρίζει τα χέρια και τα πόδια.

      Βάλτε το μωρό σε μάρσιπο. Σε αρκετούς πολιτισμούς, τα μωρά περνούν την περισσότερη ημέρα κρεμασμένα σε μάρσιπους στην πλάτη ή το στήθος της μητέρας τους. Όταν βάζετε το μωρό σας που υποφέρει από κολικούς σε μάρσιπο, αναγκάζεται να φωλιάσει μαζεμένο, όπως ήταν στη μήτρα και με λίγη τύχη μπορεί να νανουριστεί από την κίνηση και να κοιμηθεί. Το μάρσιπο σας ξεκουράζει τα χέρια και τα αφήνει ελεύθερα να κάνετε κάποια δουλειά.

       Κρατήστε το μωρό αγκαλιά.

       Δώστε ελαφρά κτυπηματάκια στην πλάτη του μωρού με κανονικό ρυθμό ή στον ρυθμό των καρδιακών κτύπων.

       Μεταφέρετε το μωρό σε ¨κράτημα κολικού ή μπάλας¨ (ξαπλωμένο στο αντιβράχιο σας, με την κοιλιά κάτω και το χέρι σας να υποστηρίζει το στήθος του).

       Ξαπλώστε το μωρό πάνω στα πόδια σας και απαλά τρίψτε την πλάτη του, ενώ ταυτόχρονα ανασηκώνετε τις φτέρνες σας.

       Ξαπλώστε στο μωρό μπρούμυτα στο κρεβάτι ή το πάτωμα και απαλά χτυπήστε την πλάτη του.

       Ξαπλώστε στο πλάι με το μωρό κοντά σας, να ακούει τους καρδιακούς κτύπους σας.

       Μασάζ .  Θυμηθείτε την ανακούφιση που προσφέρει η δική σας επαφή με το μωρό που υποφέρει από κολικούς. Πολλά μωρά αγαπούν την επαφή δέρμα με δέρμα. Μελέτες έχουν βρει ότι τα μωρά που τους κάνουν μασάζ, κλαίνε λιγότερο και κοιμούνται καλύτερα. Βγάλτε τα ρούχα από το μωρό και χρησιμοποιείστε αργές, σταθερές κυκλικές κινήσεις (χαϊδέματα) στα πόδια, χέρια, πλάτη, θώρακα και πρόσωπο. Μπορεί να ηρεμήσει και εσάς την ίδια.

Μείωση των ερεθισμάτων

      Χαμηλώστε τα φώτα και μειώστε τον θόρυβο.

      Μην το παίρνετε πολλές αγκαλιές.

Ανακουφιστικοί ήχοι

Όπως ο δυνατός θόρυβος από κεραυνό ή από ένα μπαλόνι που σπάει μπορεί να προκαλέσει κλάμα στο μωρό σας, έτσι και οι ηρεμιστικοί ήχοι μπορεί να ηρεμήσουν το μωρό σας και να σταματήσει να κλαίει. Το μωρό συνήθισε τον συνεχή ήχο της καρδιά σας στη διάρκεια των 9 μηνών που βρισκόταν στη μήτρα. Για τον λόγο αυτό, πολλά μωρά ηρεμούν από κάποιο μονότονο θόρυβο, ιδιαίτερα από ήχους που μοιάζουν με τον ήχο της μήτρας.       Ίσως ανακαλύψετε ότι το μωρό σας ηρεμεί όταν ακούει τον λευκό ήχο κάποιας μηχανής, τον ηχογραφημένο καρδιακό κτύπο ή το βουητό των οικιακών συσκευών όταν λειτουργούν, όπως του πλυντηρίου πιάτων ή των ρούχων, της ηλεκτρικής σκούπας, του στεγνωτήρα μαλλιών, ανεμιστήρα. Αν δείτε ότι κάποιος ήχος φαίνεται ότι προκαλεί ανακούφιση στο μωρό σας όταν κλαίει, ηχογραφείστε τον ήχο αυτόν και βάλτε τον να παίζει όταν το μωρό σας είναι αναστατωμένο.       Επίσης, τα μωρά αγαπούν να ακούν τις φωνές των αγαπημένων τους προσώπων. Πειραματισθείτε με το να τραγουδήσετε στο μωρό σας ένα ήρεμο νανούρισμα ή να σιγοτραγουδήσετε το αγαπημένο σας τραγούδι και χορέψτε μαζί του μέσα στο δωμάτιο. Μουσική και ρυθμός       Βάλτε να ακούσετε μουσική. Πειραματιστείτε με διαφορετικά είδη μουσικής για να δείτε σε ποιο θα ανταποκριθεί το μωρό σας. Ρυθμική κίνηση / αλλαγή βηματισμού

Δώστε του να φάει σε κίνηση (ενώ περπατάτε τριγύρω ή το κουνάτε).        Κάντε στο μωρό ένα ζεστό μπάνιο. Πολλά μωρά απολαμβάνουν την αίσθηση του ζεστού νερού που έρχεται σε επαφή με το δέρμα τους.        Τα μωρά έχουν συνηθίσει από την μήτρα να είναι σε αργή κίνηση. Για να μιμηθείτε την κίνηση αυτή και να κοιμηθεί : o        Πάρτε το μωρό αγκαλιά και βηματίσετε μέσα στο δωμάτιο, o        Ανεβείτε- κατεβείτε σκαλιά. o        Βάλτε το σε κούνια. o        Καθίστε σε μια κουνιστή καρέκλα και κουνηθείτε μαζί. o        Καθίστε σε ένα μεγάλο μπαλόνι (όπως αυτό που κάνουν πιλάτες). o        Κρατήστε το μωρό και κάντε ελαφρές αναπηδήσεις, λικνιστείτε ή χορέψτε. o        Βάλτε το μωρό σε μάρσιπο ή σε καροτσάκι και περπατήστε  μέσα στο δωμάτιο ή πηγαίνετε βόλτα έξω. o        Βάλτε το μωρό σε μια παιδική κούνια (αν είναι αρκετά μεγάλο). o        Βγείτε βόλτα έξω με το καρότσι. o        Μια βόλτα με το αυτοκίνητο πολλές φορές αποδεικνύεται σωτήρια.       Βγείτε με το μωρό έξω για να δείτε τα δένδρα. Σσσσς!        Φωνάξτε κατευθείαν στο αυτί του μωρού Σσσσς μπορεί να ηρεμήσει το μωρό. Αρχίστε το Σσσσς απαλά και ευγενικά, όμως οι ειδικοί λένε να μην φοβάστε να φωνάξετε Σσσσς δυνατά έτσι που να σας ακούσει το μωρό πάνω από το κλάμα του. Κάντε ένα διάλειμμα Παρηγορώντας το μωρό σας κάθε νύκτα είναι τρομακτικά σκληρό. Είναι φυσιολογικό να νοιώθετε καταβεβλημένη, αναστατωμένη και ότι δεν είστε ικανή για αυτή την δουλειά.   Αν δεν αντέχετε άλλο, να θυμάστε, ότι αν θυμώσετε το μωρό θα κλαίει χειρότερα. Δεν υπάρχει λόγος να ντρέπεστε  για τα αρνητικά σας συναισθήματα. Οι περισσότεροι γονείς νιώθουν θυμό για τα μωρά τους κάποια στιγμή.      Φροντίστε να ξεσπάσετε, να ξεθυμάνετε ανώδυνα: δίνοντας μπουνιές στα μαξιλάρια, ξεσπώντας σε κλάμα κι εσείς. Αντιμετωπίστε το μωρό μόνο αφού νιώσετε  ότι έχετε ηρεμήσει εντελώς.        Αφήστε το μωρό σας στον σύζυγο σας ή σε κάποιο συγγενικό πρόσωπο για λίγη ώρα και διαθέστε τον χρόνο για ότι θέλετε εσείς.    Αν δεν έχετε αυτή την επιλογή, θυμηθείτε ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα να αφήσετε το μωρό σας να κλαίει για λίγο στην κούνια του, για όσο χρόνο χρειάζεστε να ηρεμήσετε.       Εάν το κλάμα του μωρού σας κάνει να χάσετε τον έλεγχο σας, βάλτε το μωρό σε ασφαλές μέρος, όπως την κούνια του και πηγαίνετε σε άλλο δωμάτιο για να ηρεμήσετε και να ανασυντάξετε τις δυνάμεις σας.       Ασχοληθείτε με κάτι άλλο, όπως: §         κάντε ένα ντους. §         Καλέστε μια φίλη ή συγγενή για παρέα και συμβουλές. §         Ετοιμάστε κάτι να φάτε. §         Βάλτε μια ήσυχη μουσική για να σας αποσπάσει.       Πάρτε δύο βαθιές ανάσες.       Πέστε στον εαυτό σας ότι είναι μια φάση και θα περάσει.    Ότι και να κάνετε, μην αντιδράσετε κουνώντας έντονα το παιδί. Υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσετε βλάβη στον εγκέφαλο του μωρού. Επισκεφτείτε το παιδίατρο σας Αν ανησυχείτε ότι κάτι συμβαίνει με το μωρό σας, πηγαίνετε το μωρό σας στο παιδίατρο για να σας δώσει οδηγίες και να αποκλείσει ιατρικές αιτίες. Μερικά μωρά έχουν την τάση να κλαίνε περισσότερο από όλα. Έτσι την επόμενη φορά που το μωρό σας θα κλαίει γοερά και εσείς θα στεναχωριέστε, να θυμάστε ότι δεν είναι δικό σας λάθος και δεν θα συμβαίνει για πάντα.

Βρεφικοί κολικοί: Τι μπορείτε να κάνετε; (3)

Ο σκοπός της θεραπείας των κολικών είναι να μειωθεί το κλάμα των βρεφών, να βοηθηθεί η οικογένεια σας να ανταπεξέλθει και προληφθούν οι μακροχρόνιες δυσκολίες στα μέλη της οικογένειας σας.

Όταν έρχεστε αντιμέτωποι με ένα μωρό που κλαίει υπερβολικά και πριν πείτε ότι  έχει κολικούς, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να ελέγξετε αν υπάρχει κάποια λογική εξήγηση.

Αφού αποκλειστούν οι πιο συχνές αιτίες του κλάματος:

      Βήμα πρώτο :  Ενημέρωση των γονιών και η διαβεβαίωση ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για το μωρό.

      Βήμα δεύτερο :  Διαιτητική παρέμβαση και αλλαγές στην τεχνική της σίτισης.

      Βήμα τρίτο :  Παρεμβάσεις συμπεριφοράς.

      Βήμα τέταρτο:  Φαρμακευτική θεραπεία

Τι περισσότερες φορές τα παραπάνω βήματα πρέπει να γίνουν ταυτόχρονα.

Διαιτητική παρέμβαση και αλλαγές στην τεχνική της σίτισης

Βρέφη που σιτίζονται με μπιμπερό και βρεφικό γάλα

1. Τεχνικές μείωσης του αέρα που καταπίνει το μωρό.
• Στην αγορά υπάρχουν αρκετές συσκευές (μπιμπερό, θηλές) που έχουν σχεδιαστεί για να μειώνουν τον αέρα που καταπίνει το μωρό στην διάρκεια της σίτισης.
• Μπορείτε να δοκιμάσετε να έχετε το μωρό σε κάθετη θέση (να κάθεται) όση ώρα πίνει το γάλα του.
• Μπορείτε να δοκιμάσετε ένα ελλειψοειδές μπιμπερό σε συνδυασμό με συχνό ρέψιμο.
2. Απομάκρυνση της πρωτεΐνης του γάλακτος αγελάδας σε περιπτώσεις όπου υπάρχει υποψία αλλεργίας στην πρωτεΐνη (πχ θετικό οικογενειακό ιστορικό, έκζεμα, έναρξη μετά τον πρώτο μήνα της ζωής, όταν συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα, όπως εμετό ή διάρροια).

·         Χορήγηση γάλακτος με υδρολυμένη πρωτεΐνη σε περιπτώσεις αλλεργίας στο γάλα αγελάδας για μια εβδομάδα. Εάν δεν υπάρξει κάποια αλλαγή στο κλάμα του μωρού, επιστρέψτε στο αρχικό γάλα που δίνατε. Τα ειδικά γάλατα είναι πιο ακριβά και όταν δεν υπάρχει βελτίωση δεν είναι ανάγκη να τα συνεχίζετε.

Βρέφη που θηλάζουν

1. Οι μητέρες που θηλάζουν μπορεί να δοκιμάσουν μια υποαλλεργική δίαιτα για να μειώσουν τους κολικούς του μωρού τους.
• Μια υποαλλεργική δίαιτα περιλαμβάνει την απομάκρυνση τις ομάδες τροφών που πιο συχνά προκαλούν αλλεργία, όπως το αγελαδινό γάλα, τα αυγά, τους ξηρούς καρπούς και τα σιτηρά.
• Απομακρύνετε μια τροφή για μια εβδομάδα και παρακολουθήστε  το κλάμα του μωρού. Αν δεν υπάρξει βελτίωση, ξαναβάλτε την τροφή στη δίαιτα σας.
• Η δίαιτα αυτή είναι αποτελεσματική σε βρέφη των οποίων η μητέρα έχει έκζεμα, άσθμα ή αλλεργική ρινίτιδα ή το βρέφος έχει συμπτώματα λόγω αλλεργίας στο γάλα αγελάδας.
2. Δεν υπάρχει καμιά ένδειξη ότι αν σταματήσετε τον θηλασμό και δώσετε βρεφικό γάλα το μωρό δεν θα έχει κολικούς.

Παρεμβάσεις συμπεριφοράς      -     Στρατηγικές ανακούφισης/ηρεμίας

Μάθετε να είστε πιο αποτελεσματικοί στην αντιμετώπιση του παιδιού με λιγότερα ερεθίσματα και πιο δραστικά μέτρα ανακούφισης. Προσπαθήστε να εγκαταστήσετε μια καθημερινή ρουτίνα, μην επεμβαίνετε αμέσως μόλις αρχίσει να κλαίει το μωρό

1. Ημερολόγια συμπεριφοράς

Μπορείτε να κρατάτε καθημερινά ένα ημερολόγιο με το κλάμα, το φαγητό και τον ύπνο του μωρού. Το ημερολόγιο μπορεί να δείξει το πώς κοιμάται το μωρό, τον συνολικό χρόνο του ύπνου σε 24 ώρες και μπορεί να σας βοηθήσει να καταγράψετε την αποτελεσματικότητα των τεχνικών ανακούφισης και πολλές φορές να λύσετε το πρόβλημα, όπως πχ αναγνωρίζοντας ότι το μωρό κοιμάται καλύτερα εάν είναι ξύπνιο για μεγαλύτερο διάστημα μεταξύ των ημερήσιων διαστημάτων ύπνου.

2. Τεχνικές επέμβασης

Όλες οι τεχνικές επέμβασης έχουν σαν στόχο να διδάξουν στο μωρό να κοιμάται από μόνο του και να επιβεβαιώσουν ότι οι γονείς θα έχουν συνέπεια στη εφαρμογή της επέμβασης. Η συνέπεια είναι σημαντική στην επιτυχία της επέμβασης.

Οι περισσότερες τεχνικές συνιστούν οι γονείς να κτυπούν ελαφρά την πλάτη του μωρού ή να το κουνούν έως ότου είναι ήσυχο, όμως να μην κοιμάται. Στη συνέχεια ο γονιός φεύγει από το δωμάτιο. Αν το μωρό αρχίζει να κλαίει, ο γονιός επιστρέφει μετά από λίγο και αν το μωρό δεν έχει σταματήσει να κλαίει, αρχίζει να ηρεμεί ξανά το μωρό. Η όλη διαδικασία συνεχίζεται έως ότου το μωρό να κοιμηθεί.

3. Το μωρό που θέλει να είναι συνέχεια στην αγκαλιά

Μερικά μωρά φαίνεται ότι έχουν ανάγκη να είναι συνέχεια με την μητέρα τους. Αν αφεθούν μόνα τους, κλαίνε επίμονα και δεν ηρεμούν ακόμη και με την παραπάνω τεχνική. Μην εναντιώνεστε σε αυτό.

    Ελαττώστε το χρόνο χωρισμού και παραμείνετε σε μέρος που να σας βλέπει συνεχώς.

    Μπορείτε να μεταφέρετε το μωρό από δωμάτιο σε δωμάτιο με μάρσιπο ή με καροτσάκι. Μην φοβάστε δεν θα κακομάθετε το μωρό.

    Αφήστε το μωρό να κοιμάται στο δωμάτιο των γονιών, έως ότου είναι ικανό να μετακινηθεί στο δικό του δωμάτιο.

    Δώστε του ένα μεταβατικό αντικείμενο – μια κούκλα ή ένα αρκουδάκι για να κοιτάζει, όταν ξυπνάει στη διάρκεια του ύπνου – που σταδιακά αντιπροσωπεύει την μητρική φροντίδα και βοηθάει το μωρό να ηρεμεί από μόνο του.

4. Μέτρα ανακούφισης.

Παρακαλώ πηγαίνετε στην ανάρτηση για τα Μέτρα ανακούφισης για τα  μωρά που είναι ανήσυχα και κλαίνε επίμονα, για να δείτε πως μπορείτε να ηρεμήσετε το μωρό σας με περισσότερους τρόπους.

Για να βοηθήσετε το μωρό που κλαίει επίμονα πρέπει να αναγνωρίσετε και να αποφύγετε,  αν είναι δυνατόν, τους παράγοντες που πυροδοτούν τα επεισόδια του κλάματος. Επίσης μεγάλη σημασία έχει να μάθετε τι ανακουφίζει περισσότερο το μωρό σας. Ότι ανακουφίζει το ένα παιδί, μπορεί να μην ηρεμεί ένα άλλο. Δοκιμάστε διαφορετικές προσεγγίσεις, ίσως βρείτε ποια ανακουφίζει το μωρό σας, έστω και για λίγο.

 Φαρμακευτική θεραπεία

1.       Τα αντιχολινεργικά φάρμακα αν και έχει αποδειχθεί ότι έχουν αποτέλεσμα, δεν συνιστώνται γιατί έχουν σοβαρές παρενέργειες. Φάρμακα χορηγούνται αν υπάρχει γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

2.       Σιμεθικόνη. Η σιμεθικόνη είναι φάρμακο που δεν απορροφάται από τον οργανισμό και προκαλεί αλλαγές στην επιφανειακή τάση των φυσαλίδων αέρα, επιτρέποντας τους να ενώνονται και να διασκορπίζονται και να απελευθερώνουν τον αέρα για ευκολότερη αποβολή.

3.      Προβιοτικά. Φαίνεται ότι έχουν αποτέλεσμα στη μείωση του κλάματος.

4.      Βότανα. Χρησιμοποιούνται από αρκετούς πολιτισμούς. Τα πιο συχνά είναι το χαμομήλι, η τριγωνέλλα, μάραθος. Χρειάζεται προσοχή γιατί και τα βότανα έχουν παρενέργειες. Κάθε τι το φυσικό δεν σημαίνει ότι είναι και ασφαλές.

Πότε θα επισκεφθείτε τον παιδίατρο σας;

Αν το μωρό σας κλαίει πάρα πολύ, πρέπει να επισκεφθείτε το παιδίατρο σα για να αποκλεισθούν άλλες παθολογικές καταστάσεις.

Πηγαίνετε αμέσως στον παιδίατρο ή το νοσοκομείο αν:

• Η συμπεριφορά του μωρού ή το κλάμα του άλλαξε ξαφνικά.
• Αν το μωρό που κλαίει παρουσιάζει και πυρετό, βίαιους εμετούς, διάρροια, αιματηρές κενώσεις ή άλλα στομαχικά προβλήματα.
• Μην διστάσετε να ζητήσετε άμεσα βοήθεια, αν νοιώθετε πολύ καταβεβλημένη ή κάνετε σκέψεις για να βλάψετε το μωρό σας.

 Κολικοί: Μύθοι και γεγονότα

 Υπάρχει ένας αριθμός μύθων γύρω από τις αιτίες και την θεραπεία των κολικών:

1. Τα μωρά δεν κλαίνε για να σας χειραγωγήσουν.
2. Δεν μπορείτε να κακομάθετε ένα μωρό αν το έχετε αγκαλιά και προσπαθείτε να το ανακουφίσετε.
3. Το ρύζι δεν βελτιώνει τους κολικούς. Τα μωρά πρέπει μόνο να θηλάζουν ή να παίρνουν το βρεφικό γάλα αγελάδας έως την ηλικία των 4 – 6 μηνών.
4. Φάρμακα ηρεμιστικά, αντιισταμινικά ή αντιχολινεργικά δεν είναι ασφαλή ή δραστικά στους κολικούς.
5. Σε μελέτες αναφέρεται ότι η σιμεθικόνη δεν βοηθάει στους κολικούς. Αυτό ελέγχεται στην πράξη. Προσοχή στη χορήγηση της σιμεθικόνης όταν στο μωρό χορηγείται και λεβοθυροξίνη για την θεραπεία του συγγενούς υποθυρεοειδισμού γιατί το αποτέλεσμα είναι η ανεπαρκής θεραπεία του υποθυρεοειδισμού.

Websites

http://baby.about.com/od/healthandsafety/p/infant_colic.htm

http://www.medicinenet.com/colic/article.htm

http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000978.htm

http://emedicine.medscape.com/article/927760-overview

Βρεφικοί κολικοί και παθολογικές καταστάσεις (2)

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ)

Τα συμπτώματα της  ΓΟΠ έχουν σχέση με τις συνέπειες των εμέτων (πχ φτωχή πρόσληψη βάρους) και με την έκθεση του οισοφάγου στο γαστρικό περιεχόμενο (οισοφαγίτιδα). Τα παιδιά με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση παρουσιάζουν πιο συχνά εμετούς, κλάμα, ευερεθιστότητα, διαταραχές ύπνου και μειωμένη όρεξη με συνέπεια απώλεια βάρους ή κακή ανάπτυξη, άπνοιες, συριγμό, χρόνιο βήχα.

Σε ένα μωρό με επίμονο κλάμα δεν δικαιολογείται να χορηγείται θεραπεία για την παλινδρόμηση, όταν δεν υπάρχουν συχνοί εμετοί (πάνω από 5 την ημέρα).

Τροφική αλλεργία

Σε μερικά ευερέθιστα μωρά, η τροφική αλλεργία μπορεί να είναι αιτιολογικός παράγοντας, όμως ο βαθμός της συμβολής στην ευερεθιστότητα των βρεφών στο γενικό πληθυσμό δεν είναι γνωστός. Τα τροφικά αλλεργιογόνα που πιο συχνά ενέχονται είναι η πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος, της σόγιας και τα δύο μπορούν να βρεθούν στο μητρικό γάλα. Τα αλλεργιογόνα αυτά μπορούν να προκαλέσουν άμεσες αντιδράσεις (εμετούς, ερύθημα όπου το γάλα έρχεται σε επαφή με το δέρμα και κνίδωση μέσα σε 2 ώρες μετά την πρόσληψη) ή καθυστερημένες αντιδράσεις (εμετούς και διάρροια 2-48 ώρες μετά την πρόσληψη).

Τα παιδιά με τροφικές αλλεργίες συνήθως παρουσιάζουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα:  εμετούς, διαρροϊκές κενώσεις με αίμα ή βλέννες, φτωχή πρόσληψη βάρους και σημεία ατοπικής νόσου (πχ έκζεμα ή βρογχίτιδα). Παρόλα αυτά, η παρουσία οποιουδήποτε συμπτώματος δεν σημαίνει και ότι υπάρχει τροφική αλλεργία. Στην πράξη, το καλύτερο διαγνωστικό τεστ  είναι η απομάκρυνση η του γάλακτος αγελάδας από την δίαιτα της μητέρας ή αλλαγή του ξένου γάλακτος.

Δυσανεξία στη λακτόζη

Ο ρόλος της δυσανεξίας στη λακτόζη σαν αίτιο της ευερεθιστότητας των βρεφών παραμένει σε αμφισβήτηση. Σε μερικά βρέφη μπορεί να υπάρχει παροδική έλλειψη λακτάσης, που προκαλεί σε συγκέντρωση λακτόζης που προέρχεται από το μητρικό γάλα ή το βρεφικό γάλα αγελάδας. Τα βακτηρίδια του εντέρου διασπούν την λακτόζη σε γαλακτικό οξύ και υδρογόνο. Οι κενώσεις του μωρού γίνονται όξινες και μπορεί να προκαλούν εξέλκωση της περιπρωκτικής περιοχής, τα μωρά έχουν υπερβολικό κλάμα και διαρροϊκές κενώσεις. Η χορήγηση γάλακτος χωρίς λακτόζη διορθώνει το πρόβλημα και επιβεβαιώνει την διάγνωση.

Σπασμός του εντέρου ή αέρια

Ακόμη και αν το μωρό σας δεν είχε ποτέ κολικούς και δεν ήταν ανήσυχο μετά το φαγητό, μερικές φορές μπορεί να προκληθεί έντονος πόνος από αέρια και το μωρό να είναι πολύ δυστυχισμένο, έως ότου αποβάλλει τα αέρια. Εάν υποπτεύεστε ότι το μωρό σας έχει αέρια, προσπαθήστε να το βοηθήσετε με απλά βήματα, όπως να το ξαπλώσετε ύπτια και κρατώντας τα πόδια του να τα μετακινείται σε ήπια ποδηλατική κίνηση.

Η ψυχοκοινωνική κατάσταση της μητέρας και της οικογένειας

Η συμπεριφορά του βρέφος πρέπει να κατανοηθεί στο πλαίσιο της συναισθηματικής ανάπτυξης του βρέφους και την ανάπτυξη της σχέσης βρέφους – γονέων. Οι κοινωνικές και πολιτισμικές αντιλήψεις, το ¨ψυχολογικό στυλ¨ των γονέων, όπως επίσης και οι εμπειρίες των ίδιων των γονέων από την παιδική ηλικία, όλα επηρεάζουν πως οι γονείς αντιδρούν και ανταποκρίνονται στο επίμονο κλάμα του βρέφους. Το άγχος ή και η κατάθλιψη μετά τον τοκετό μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα της μητέρας να διαβάζει τη συναισθηματική κατάσταση του βρέφους και τα σημάδια της συμπεριφοράς του. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στρατηγικές ηρεμίας που δεν συμβαδίζουν με την κατάσταση του βρέφους και να επιδεινώνουν την όλη κατάσταση.

Οι ψυχολογικοί παράγοντες κινδύνου μπορεί να είναι το άγχος της μητέρας, η φτωχή υποστήριξη από τον σύντροφο της, οι μη ικανοποιητικές σεξουαλικές σχέσεις, τα προβλήματα υγείας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τραυματικός τοκετός και η αντίληψη ότι το προσωπικό του νοσοκομείου είναι εχθρικό.

Σε μερικά βρέφη, η έλλειψη ωριμότητας στην ικανότητά τους να ρυθμίζουν τις αντιδράσεις στα εσωτερικά φυσικά συμπτώματα (πχ σπασμός εντέρου) και σε εξωτερικά ερεθίσματα (πχ, δυνατός θόρυβος) μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το πρόβλημα του κλάματος.

Τα ευερέθιστα βρέφη συχνά περιγράφονται ότι έχουν ¨δύσκολο¨ χαρακτήρα (ιδιοσυγκρασία). Όμως, ο χαρακτήρας παίζει μόνο ένα μικρό ρόλο στην ευερεθιστότητα του βρέφους και χαρακτηρίζοντας ένα μωρό δύσκολο μπορεί να οδηγήσει τους γονείς να αισθάνονται αβοήθητοι και αδύνατοι να αλλάξουν τη υποκείμενη φύση του προβλήματος.

Βρεφικοί κολικοί (1)

Πότε λέμε ότι το μωρό έχει κολικούς;

Θα πρέπει να τονισθεί ότι όλα τα ανήσυχα μωρά δεν πάσχουν από κολικούς. Οι κολικοί περιγράφονται σαν σύνδρομο συμπεριφοράς που χαρακτηρίζεται από υπερβολικό και παροξυσμικό κλάμα. Όταν το μωρό είναι υγιές και τρέφεται καλά, οι κολικοί ορίζονται σαν το επίμονο κλάμα που διαρκεί τρεις ώρες την ημέρα, τρεις ημέρες σε μια  εβδομάδα για τουλάχιστον τρεις εβδομάδες στη σειρά και διαρκούν μέχρι τον 3^ο με 4^ο μήνα της ζωής. Πολλά μωρά κλαίνε λιγότερο χρόνο.

Πότε αρχίζουν οι κολικοί;

Το επεισόδια των κολικών αρχίζουν τις πρώτες εβδομάδες της ζωής (συνήθως μετά την 2^η εβδομάδα) και τυπικά κορυφώνονται τον 2^ο μήνα της ζωής και υποχωρούν μέχρι τον 4^ο μήνα της ζωής.

Ποιες ώρες την ημέρα;

 Τα επεισόδια, ενώ είναι δυνατόν να συμβούν σε όλη την  διάρκεια της ημέρας, τυπικά αρχίζουν αργά το απόγευμα ή νωρίς το βράδυ, ακριβώς όταν οι γονείς εξαντλημένοι θέλουν να ηρεμήσουν.

Η συχνότητα των κολικών είναι ίδια σε όλα τα παιδιά;

Οι κολικοί συμβαίνουν σε ίδια συχνότητα σε:

      Αγόρια και κορίτσια.

      Τελειόμηνα ή πρόωρα.

      Το πρώτο και το δεύτερο παιδί ( καθώς και σε άλλα αδέλφια).

Μερικά μωρά έχουν μεγαλύτερη τάση να παρουσιάσουν κολικούς από ότι άλλα μωρά. Πιστεύεται ότι αν οι δύο γονείς είχαν κολικούς, το μωρό τους έχει μεγαλύτερο κίνδυνο.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Το επεισόδιο των κολικών  συχνά αρχίζει ξαφνικά με δυνατό και έντονο κλάμα, το μωρό δείχνει να πονάει χωρίς κανένα εμφανή λόγο και πολλές φορές μετά το φαγητό. Στη διάρκεια του επεισοδίου μπορεί να είναι δύσκολο έως αδύνατο να ηρεμήσετε το μωρό, ότι και αν προσπαθήσετε να κάνετε.

Το μωρό κοκκινίζει στο πρόσωπο, η κοιλιά του είναι διατεταμένη, μαζεύει και απλώνει τα πόδια του, τα πέλματα του είναι συχνά κρύα και τα χέρια του σφιγμένα σε γροθιές.  Το επεισόδιο τελειώνει όταν το μωρό αφήνει αέρια ή έχει κένωση.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του κλάματος;

Το κλάμα των μωρών με κολικούς διαφέρει από το κανονικό κλάμα. Είναι πιο έντονο, πιο δυνατό και έχει πιο υψηλό τόνο. Οι μητέρες των παιδιών με κολικούς περιγράφουν το κλάμα σαν πιο επείγον, ενοχλητικό, απωθητικό, εκνευριστικό,  που προκαλεί περισσότερη αναστάτωση από ότι συνήθως.

Έχει σημασία αν το μωρό θηλάζει ή τρέφεται με ξένο γάλα;

Κολικούς παρουσιάζουν τα μωρά είτε τρέφονται με μητρικό γάλα ή με βρεφικό γάλα αγελάδας.

Υπάρχουν παράγοντες που μπορεί να επιδεινώνουν τους κολικούς;

• Η υπερσίτιση, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να μειωθεί το κλάμα.
• Η παρουσία έντονου άγχους, φόβου, θυμού ή αναστάτωση στο οικογενειακό περιβάλλον.
• Αν το μωρό πίνει το γάλα πολύ γρήγορα. Αν το μπιμπερό αδειάζει σε λιγότερο χρόνο από 20 λεπτά, η τρύπα στη θηλή είναι πολύ μεγάλη.

Υπάρχει κίνδυνος για το μωρό μου;

Οι κολικοί είναι μια καλοήθης κατάσταση που αυτοπεριορίζεται και υποχωρεί τελείως γύρω στου 3-4 μήνες της ζωής.  Δεν οφείλεται σε νόσο ή σε κάτι που έκαναν ή δεν έκαναν οι γονείς στο μωρό τους.

Ποιες είναι οι αιτίες του κλάματος;

Το κλάμα είναι φυσιολογική αντίδραση για τα περισσότερα μωρά. Τα μωρά που δεν έχουν μάθει ακόμη να ηρεμούν μόνα τους και να ρυθμίζουν το κλάμα τους, γίνονται επίμονοι κλαψιάρηδες.

• Το κλάμα μπορεί να είναι μια αντίδραση στην κούραση, στην πείνα, σε πόνο, σε έκθεση σε πολλά ερεθίσματα.

      Κούραση:  Τα μωρά κλαίνε όταν είναι κουρασμένα ή έχουν εκτεθεί σε πολλά ερεθίσματα από παιχνίδι ή από πολλές αγκαλιές. Επίσης, την κούραση πρέπει να την υποπτευόμαστε όταν ο συνολικός χρόνος ύπνου το 24ωρο είναι λιγότερος από τον μέσο όρο για την ηλικία του. 

      Πείνα: είναι πιο πιθανό αίτιο, όταν η μητέρα αναφέρει συχνά γεύματα (πχ, λιγότερο από 3 ώρες), φτωχή πρόσληψη βάρους και ανεπαρκή παραγωγή γάλακτος.

      Πόνος: ελέγξτε αν το μωρό είναι ανήσυχο γιατί είναι άρρωστο ή έχει κτυπήσει. Ακουμπήστε το δέρμα του να δείτε αν είναι ζεστό ή πολύ κρύο. Ελέγξτε αν η πάνα του είναι πολύ σφιχτά δεμένη ή αν κάποια τρίχας έχει τυλιχτεί γύρω από κάποιο δάκτυλο του χεριού ή του ποδιού  ή του πέους του.

• Άπειροι γονείς ή όχι ρέψιμο μετά το φαγητό.
• Έκθεση σε τσιγάρο και στους μεταβολίτες. Το κάπνισμα της μητέρας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να συνδέεται με κολικούς.
• Χαρακτηριστική μικροβιακή χλωρίδα.  Στα μωρά με κολικούς παρατηρείται μικρότερος αποικισμός με γαλακτοβάκιλλους.
• Φάρμακα: τα φάρμακα περνούν στο μητρικό γάλα. Αν παίρνετε κάποιο φάρμακο συζητήστε με τον γιατρό σας αν είναι αυτό η αιτία.
• Ευαισθησία σε τροφές: Τροφές που περνούν στο μητρικό γάλα μπορεί να επηρεάσουν το μωρό σας.  Τροφές, όπως το γάλα, τα αυγά, οι ξηροί καρποί, σιτηρά μπορούν να επηρεάσουν την σύνθεση του μητρικού γάλακτος και να ευαισθητοποιήσουν το μωρό που θηλάζει. Τα μωρά που τρέφονται με βρεφικό γάλα αγελάδας μπορεί να ευαισθητοποιηθούν στην πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος. Επίσης, αν θηλάζετε, αποφύγετε ερεθιστικές τροφές, όπως η καφεΐνη και η σοκολάτα.  Οι τροφές που προκαλούν αέρια, όπως το μπρόκολο, τα λάχανο, τα φασόλια, δεν φαίνεται ότι αποτελούν παράγοντες για πρόκληση κολικών.

Σε λιγότερο από 5% των μωρών με επίμονο κλάμα αναγνωρίζεται κάποια παθολογική αιτία, όπως:

·         Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

·         Αλλεργία στο γάλα αγελάδας.

·         Δυσανεξία στη λακτόζη.

·         Δυσκοιλιότητα.

·         Απόφραξη του εντέρου.

·         Λοίμωξη (πχ, ωτίτιδα).

Για την διάγνωση των κολικών χρειάζεται να γίνουν εξετάσεις;

Εργαστηριακός έλεγχος δεν χρειάζεται να γίνει, εκτός και αν υπάρχει υποψία ύπαρξης άλλης παθολογικής κατάστασης. Οι κολικοί παραμένουν  διάγνωση από αποκλεισμό.