Κατάποση ξένου σώματος

Αν ένα παιδί καταπιεί ένα ξένο σώμα, αυτό μπορεί τελικά να αποβληθεί από το έντερο χωρίς κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα ή να κολλήσει σε κάποιο σημείο στον γαστρεντερικό σωλήνα και να έχει ως αποτέλεσμα λοίμωξη ή απόφραξη ή την διάτρηση του γαστρεντερικού σωλήνα.

Τα μικρά παιδιά έχουν φυσική περιέργεια για τα διάφορα αντικείμενα και τι καλλίτερος τρόπος υπάρχει να τα εξερευνήσουν από το να τα βάζουν όλα στο στόμα; Αν το αντικείμενο είναι μικρό υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να το καταπιεί. 

Τα πιο συχνά αντικείμενα που καταπίνουν τα παιδιά είναι τα νομίσματα, τα οποία τις περισσότερες φορές αποβάλλονται χωρίς κάποιο επακόλουθο. Άλλα δημοφιλή αντικείμενα που μπορεί να βάλει στο στόμα είναι: μπαταρίες, μαγνήτες, βελόνες, καρφίτσες, παραμάνες, πινέζες, μικρά κομμάτια γυαλιού, ξύλου, σκουλαρίκια, δακτυλίδια, κομμάτια από παιχνίδια ή μικρά παιχνίδια.

 Η μεγαλύτερη συχνότητα παρατηρείται στις ηλικίες 6 μηνών με 3 – 4 χρόνων, ενώ τα αγόρια και τα κορίτσια έχουν τις ίδιες πιθανότητες να καταπιούν κάποιο ξένο σώμα.

Στο 40% των περιπτώσεων κανένας δεν βλέπει ότι το παιδί έχει βάλει κάποιο αντικείμενο στο στόμα του ή ότι το έχει καταπιεί.

Στις μισές περιπτώσεις κατάποσης ξένου σώματος, το παιδί δεν έχει συμπτώματα  ή  έχει πολύ ασαφή συμπτώματα, ειδικά αν οι γονείς δεν γνωρίζουν ότι το παιδί έχει καταπιεί κάποιο ξένο σώμα.

Αν το ξένο σώμα κολλήσει στον οισοφάγο

·        Πολλά αντικείμενα δεν θα προκαλέσουν κάποιο σύμπτωμα, όμως τα πιο συνήθη συμπτώματα που παρατηρούνται είναι:

a.       Δυσκολία στην κατάποση

b.      Σιελόρροια

c.       Άρνηση φαγητού

d.      Τάση για έμετο

e.       Εμετούς

f.       Συριγμός (βράσιμο στο στήθος)

g.      Ευερεθιστότητα

h.      Αλλαγές στην συμπεριφορά

i.        Αίσθηση ότι ένα ξένο σώμα έχει κολλήσει στο λαιμό (μεγαλύτερα παιδιά)

·         Αν το ξένο σώμα έχει παραμείνει στο οισοφάγο για λίγο καιρό το παιδί μπορεί να εκδηλώσει:

j.        Στασιμότητα βάρους και ανάπτυξης

k.  Επαναλαμβανόμενα επεισόδια πνευμονίας από εισρόφηση (από τα υγρά που λιμνάζουν πάνω από το σημείο της απόφραξης).

Υπάρχουν δύο επικίνδυνες καταστάσεις που το ξένο σώμα πρέπει να αφαιρεθεί αμέσως.

1.    Αντικείμενο με αιχμή, γιατί μπορεί να προκαλέσει μεγάλη βλάβη στον οισοφάγο (διάτρηση).

2.      Μικρή μπαταρία – κουμπί ρολογιού , η οποία μπορεί να προκαλέσει γρήγορα (έως και 4 ώρες μετά την κατάποση της)  βλάβη στον ιστό του οισοφάγου ή του στομάχου (αν έχει πάει εκεί), όπως ηλεκτρικό έγκαυμα ή έγκαυμα από το οξύ της μπαταρίας από διαφυγή του υγρού.

Όταν το ξένο σώμα έχει προχωρήσει πέρα από τον οισοφάγο

Τα συμπτώματα που μπορεί να παρατηρηθούν και χρειάζονται άμεση διερεύνηση, περιλαμβάνουν:

1. Ανεξήγητο πυρετό,
2. Κοιλιακή διάταση ή πόνο,
3. Ναυτία, εμετούς,
4. Πόνο ή αιμορραγία από το ορθό.

 Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η θεραπεία του παιδιού που κατάπιε ένα ξένο σώμα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες:

• Τι ήταν αυτό που κατάπιε
• Το μέγεθος και η μορφή του
• Ο εντοπισμός του στον γαστρεντερικό σωλήνα και
• Από τα συμπτώματα του παιδιού

Είναι σημαντικό να διατηρήσετε την ηρεμία και τον έλεγχο των κινήσεων σας. Μην κάνετε κάποια βίαια προσπάθεια να αφαιρέσετε το ξένο σώμα. Μπορεί να τα κάνετε χειρότερα.

v     Αν το παιδί βήχει έντονα, ενθαρρύνετε το να συνεχίσει να βήχει και μην επεμβαίνετε. Αν το ξένο σώμα που κατάπιε το παιδί αποφράσει τον αεραγωγό του  και η κατάσταση του επιδεινώνεται, δώστε του τις πρώτες βοήθειες (Βλέπε ανάρτηση: Πρώτες βοήθειες σε ένα βρέφος που πνίγεται από ξένο σώμα και Πρώτες βοήθειες σε παιδί που πνίγεται μεγαλύτερο του ενός χρόνου ).

v     Αν το παιδί είναι σε καλή κατάσταση και  θεωρείτε ότι το παιδί σας κατάπιε κάποιο επικίνδυνο ξένο σώμα πηγαίνετε το παιδί σας αμέσως στο πλησιέστερο νοσοκομείο.

v     Ένα παιδί που πιστεύεται ότι έχει καταπιεί κάποιο ξένο σώμα πρέπει να παρακολουθείται για πόνο, πυρετό, εμετούς, ή τοπική ευαισθησία.

v     Ανεξάρτητα από τα συμπτώματα, κάποια ξένα σώματα απαιτούν την άμεση διερεύνηση τους αμέσως μετά από την κατάποση. Αυτά είναι: οξύαιχμα αντικείμενα, νομίσματα, μπαταρίες οποιουδήποτε τύπου, μαγνήτες και δηλητηριώδη αντικείμενα.

v     Ακτινογραφικός  έλεγχος για να καθορισθεί σε ποιο σημείο βρίσκονται χρειάζεται μερικές φορές, ειδικά αν τα παιδιά καταπιούν νομίσματα μικρού μεγέθους και δεν τα αποβάλλουν μέσα σε 24 ώρες και περισσότερες εξετάσεις χρειάζονται αν το νόμισμα δεν αποβληθεί μέσα σε 3- 4 ημέρες.

v     Τα καλά νέα είναι ότι τα περισσότερα ξένα σώματα που καταπίνονται (περίπου 90%) ακόμη και τα οξύαιμχα, αν περάσουν στο στομάχι, περνούν από τον γαστρεντερικό σωλήνα χωρίς να προκαλέσουν κανένα πρόβλημα και αποβάλλονται με τις κενώσεις του παιδιού μέσα σε 3 - 4 ημέρες.

v     Είναι σημαντικό να ελέγχετε τις κενώσεις του παιδιού κάθε ημέρα, γιατί αν χαθεί μια κένωση και περιέχει το ξένο σώμα, το παιδί θα υποβληθεί σε μη απαραίτητο έλεγχο.

v     Αν το ξένο σώμα βρίσκεται στον οισοφάγο, συνιστάται η ενδοσκοπική απομάκρυνση.

v     Αν το ξένο σώμα εντοπίζεται στο έντερο και υπάρχει περίπτωση να προκαλέσει διάτρηση (πχ ανοικτή παραμάνα) και συνεπώς περιτονίτιδα ή είναι μεγάλο για να προκαλέσει απόφραξη, τότε πρέπει να αφαιρεθεί είτε ενδοσκοπικά ή μερικές φορές μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.

websites

http://www.mayoclinic.com/health/first-aid/FA00059

http://www.pedsforparents.com/articles/3093.shtml

http://www.stlouischildrens.org/articles/wellness/the-baby-swallowed-what