Πνιγμονή από ξένο σώμα στο μικρό παιδί

Μέτρα προφύλαξης 

Το να πνιγεί το μικρό βρέφος από ξένο σώμα είναι μια τρομακτική εμπειρία. Για  να μην συμβεί ποτέ, τα άτομα που φροντίζουν το βρέφος πρέπει να είναι σε επαγρύπνηση, να καταλάβουν γιατί πνίγονται πιο εύκολα τα μικρά παιδιά, τα μέτρα προφύλαξης που πρέπει να παίρνουν και τι να κάνουν αν κάποια στιγμή συμβεί κάποιο επεισόδιο πνιγμονής. 

  

Αν ένα παιδί εισπνεύσει ένα ξένο σώμα, αυτό μπορεί να κολλήσει σε κάποιο σημείο στον αεραγωγό και να προκαλέσει μερική ή ολική απόφραξη ή να καταλήξει στους πνεύμονες και να προκαλέσει φλεγμονή ή λοίμωξη (πχ πνευμονία).

Ποια παιδιά έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο;

Τα περισσότερα επεισόδια πνιγμονής συμβαίνουν πιο συχνά στα παιδιά ηλικίας 6 μηνών με 4 χρόνων, με την μεγαλύτερη συχνότητα στον δεύτερο χρόνο της ζωής. Όμως καμιά ηλικιακή ομάδα παιδιών δεν εξαιρείται. Ξένα σώματα έχουν βρεθεί και σε μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες. Ακόμη και τα πολύ μικρά βρέφη που δεν μπορούν να μετακινηθούν, επειδή έχουν μικρότερη ικανότητα μάσησης και μεγαλύτερη συχνότητα αναπνοών, μπορούν να εισροφήσουν εύκολα οτιδήποτε τοποθετηθεί στο στόμα τους.

Γιατί τα μικρά βρέφη είναι πιο επιρρεπή για να πνιγούν;

• Ο κύριος λόγος είναι κυρίως ανατομικός. Οι μικροί αεραγωγοί των βρεφών αποφράσσονται εύκολα.
• Τα βρέφη μαθαίνουν να μασούν και καταπίνουν την τροφή καθώς μεγαλώνουν.
• Η έλλειψη των γομφίων δοντιών μειώνει την ικανότητα τους να μασούν καλά την τροφή τους, αφήνοντας μεγαλύτερα κομμάτια για να καταπιούν.
• Η τάση των παιδιών να μιλούν, να γελούν και να τρέχουν, ενώ μασούν την τροφή τους αυξάνει την πιθανότητα να πάρουν μια ξαφνική ή μεγάλη εισπνοή την ώρα που έχουν την τροφή στο στόμα.
• Η τάση των μικρών παιδιών να εξερευνούν το περιβάλλον, βάζοντας ότι βρουν στο στόμα τους μπορεί επίσης να οδηγήσει στην πνιγμονή.
• Μπορεί να μην μπορούν να βήξουν δυνατά για αποβάλλουν το αντικείμενο της απόφραξης από τον αεραγωγό τους.
• Μερικές φορές κάποιες παθολογικές καταστάσεις, όπως διαταραχές κατάποσης, νευρομυϊκές παθήσεις, καθυστερήσεις ανάπτυξης, τραυματική εγκεφαλική βλάβη αυξάνουν τον κίνδυνο πνιγμονής.

 Ποιες είναι οι πιο συχνές αιτίες πνιγμονής του βρέφους;

Η πιο συχνή αιτία είναι κάποια τροφή, όπως ξηροί καρποί, σταφίδες, ηλιόσποροι, κομμάτια κρέατος που δεν έχει μασηθεί καλά, σταφύλια, λουκάνικα.  Όμως μικρά αντικείμενα, μικρά κομμάτια από παιχνίδια και κάποιες συμπεριφορές στη διάρκεια του φαγητού – όπως να τρώει ενώ η προσοχή του είναι στραμμένη αλλού – μπορούν να προκαλέσουν την πνιγμονή του βρέφους.

Ποια συμπτώματα μπορεί να παρουσιάζει το παιδί;

Συχνά το παιδί, ενώ τρώει ή παίζει, παρουσιάζει ένα ξαφνικό επεισόδιο βήχα ή πνιγμονής.

Στις περιπτώσεις που η απόφραξη του αεραγωγού είναι ολική ή σχεδόν ολική μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο ή την υποξαιμική ισχαιμική βλάβη του εγκεφάλου.

Σε άλλες περιπτώσεις που το ξένο προχωρήσει στο τραχειοβρογχικό δένδρο, το παιδί μπορεί στη συνέχεια να έχει κοντανάσαιμα, βήχα ή συριγμό.

Σε πολλές περιπτώσεις όμως στο επεισόδιο πνιγμονής δεν υπάρχει κανένα μάρτυρας και σε άλλες περιπτώσεις δεν θυμάται κανείς το επεισόδιο και συνεπώς είναι και πολύ δύσκολο να το υποπτευθεί κανείς.

Στις περιπτώσεις αυτές, το παιδί μπορεί να παρουσιάζει επίμονο ή επαναλαμβανόμενο βήχα, να έχει «βράσιμο» με κοντανάσαιμα, επίμονη ή επαναλαμβανόμενη πνευμονία, απόστημα πνεύμονος, εστιακή βρογχιεκτασία ή αιμόπτυση.

  

Τι μπορώ να κάνω για να προλάβω την πνιγμονή του παιδιού;

Μπορείτε να πάρετε μερικά απλά μέτρα, όπως:

v     Η εισαγωγή των στερεών τροφών να γίνει στο κατάλληλο χρόνο. Η εισαγωγή των στερεών τροφών πριν να αποκτήσει τις κινητικές ικανότητες για να μπορεί να τις καταπίνει μπορεί να οδηγήσει στην πνιγμονή. Ο κατάλληλος χρόνος εισαγωγής των στερεών τροφών είναι μεταξύ 4 – 6 μηνών.

v     Μην δίνετε τροφές που ενέχουν υψηλό κίνδυνο.  Μην δίνετε στα βρέφη ή τα μικρά παιδιά hot dogs, κομμάτια σκληρού κρέατος ή τυριού, σταφύλια, ωμά λαχανικά ή κομμάτια σκληρών φρούτων. Μην δίνετε σκληρές τροφές, όπως, ξηρούς καρπούς, σπόρους, ποπκορν, σκληρές καραμέλες, τσίχλες, λουκούμια και φυστικοβούτυρο. Όλες αυτές οι τροφές πρέπει να αποφεύγονται έως ότου το παιδί είναι ικανό να τις μασάει καλά. Αυτό συμβαίνει περίπου στην ηλικία των 5 χρόνων.

v     Κόψτε σε μικρά κομμάτια όλες τις τροφές με υψηλό κίνδυνο πριν τις σερβίρετε στο μικρό παιδί.

v     Να επιβλέπετε την ώρα του φαγητού. Καθώς το παιδί σας μεγαλώνει μην το αφήσετε να παίζει, να περπατάει ή να τρέχει κατά την ώρα του φαγητού. Λέτε στο μικρό παιδί να μασάει καλά το φαγητό του πριν να καταπιεί. Θυμίστε στο παιδί να μασήσει και να καταπιεί το φαγητό του πριν μιλήσει. Μην αφήσετε το παιδί να πετάξει την τροφή στον αέρα και να την πιάσει στο στόμα του ή να βάζει μεγάλη ποσότητα τροφής στο στόμα του.

v     Ελέγξτε προσεκτικά τα παιχνίδια του παιδιού σας για να βρείτε εάν έχουν μικρά αποσπώμενα μέρη. Μην αφήσετε το μικρό παιδί σας να παίξει με παλιά μπαλόνια – υπάρχει μεγάλος κίνδυνος όταν είναι ξεφουσκωμένα και σκασμένα- μικρές μπάλες, βόλους, παιχνίδια που περιέχουν μικρά κομμάτια ή είναι εύθραυστα ή παιχνίδια που προορίζονται για μεγαλύτερα παιδιά. ΕΛΕΓΧΕΤΕ πάντοτε για ποιες ηλικίες προορίζεται το παιχνίδι πριν το αγοράσετε. Επίσης, να ελέγχετε τακτικά αν τα παιχνίδια είναι σε καλή κατάσταση.

v     Κρατήστε τα επικίνδυνα αντικείμενα του σπιτιού σε μέρη που δεν τα φθάνουν τα παιδιά. Αντικείμενα που μπορεί να θέσουν το παιδί σε κίνδυνο είναι οι μικρές μπαταρίες ρολογιού (και τα παιχνίδια μπορεί να έχουν ίδιες μπαταρίες),  κουμπιά, κέρματα, καπάκια από στυλό.

v     Δώστε οδηγίες στα μεγαλύτερα αδέλφια τι τροφές και ποια παιχνίδια επιτρέπεται να δίνουν στο μικρό παιδί.

v     Ασφαλίστε όσο το δυνατόν το σπίτι σας.

v     Το πρώτο μάθημα ασφάλειας είναι το ¨όχι¨.

Τι μπορώ να κάνω αν το παιδί μου πνίγεται;

Οι πρώτες βοήθειες για το βρέφος που πνίγεται αναφέρονται στην σχετική ανάρτηση για την πνιγμονή και τις πρώτες βοήθειες στα βρέφη.