Μαστίτιδα (2)

Πηγαίνοντας φυσικά - Θεραπεία χωρίς αντιβιοτικά

Η συμβατική μέθοδος θεραπείας της μαστίτιδας είναι η χορήγηση αντιβιοτικών. Τι μέτρα όμως μπορεί να πάρει η μαμά που θηλάζει εκτός από φάρμακα;

Με τα πρώτα σημάδια που θα δει η μητέρα πρέπει να λάβει άμεσα μέτρα πριν η κατάσταση εξελιχθεί σε σοβαρή:       

• Βγάλτε τα ρούχα, τα δικά σας και του μωρού, ξαπλώστε στο κρεβάτι και θηλάστε όσο πιο συχνά μπορείτε. Ξεκουραστείτε όσο περισσότερο μπορείτε.       
• Μεταξύ των γευμάτων χρησιμοποιήστε κρύες κομπρέσες πάνω στο μαστό για να σας βοηθήσει να μειώσετε την φλεγμονή. Μερικές μαμάδες προτιμούν τις ζεστές κομπρέσες αμέσως πριν από τον θηλασμό. Κομπρέσες ή καταπλάσματα που μπορεί να βοηθήσουν:
• Κάντε ένα διάλυμα δενδρολίβανου : προσθέστε 2- 4 κουταλάκια του γλυκού φρέσκου ή αποξηραμένου δενδρολίβανου σε ένα φλιτζάνι βραστού νερού. Αφήστε το να μουλιάσει για 10 λεπτά και στραγγίστε το.
• Κατάπλασμα από σπόρους τριγωνέλλας. Βάλτε αρκετούς σπόρους τριγωνέλλας σε ένα φλιτζάνι βρασμένου νερού. Αφήστε να κρυώσουν και μετά λιώστε τους. Βάλτε όλο το υλικό σε ένα καθαρό, ζεστό πανί και τοποθετείστε το πάνω στο μαστό που πάσχει από μαστίτιδα ή σπάργωμα ή πονάει σε κάποια σημεία.
•  Κάντε κομπρέσα από πικραλίδα (Taraxacum officinale): Βράστε περίπου 30 γρ ψιλοκομμένης ρίζας πικραλίδας σε 2 – 3 φλιτζάνια νερού έως ότου απομείνει το μισό υγρό. Χρησιμοποιείστε κομπρέσες από υγρό που απέμεινε.

• Όταν το μωρό θηλάζει από τον μαστό που πάσχει, κάντε μασάζ από το θωρακικό τοίχωμα προς την θηλή. Κάντε συχνά μασάζ στη διάρκεια και μεταξύ των γευμάτων για να βοηθήσετε να απομακρυνθεί το βύσμα από την αποφραγμένη περιοχή.
• Το τσάι από φασκόμηλο μπορεί να μειώσει την ροή του γάλακτος στο μαστό.

• Αν υπάρχει πυρετός, η μαμά μπορεί να πάρει:



Εχινάκεια

• Ωμό σκόρδο – Τουλάχιστον 2 – 3 σκελίδες κάθε ημέρα, 4 – 5 σκελίδες την ημέρα αν είναι δυνατόν. Κόψτε την σκελίδα σε 5 με 6 κομμάτια και καταπιείτε τα κομμάτια σαν χάπια.  Το ωμό σκόρδο δρα σαν αντιβιοτικό ευρέως φάσματος, χωρίς τις παρενέργειες της ανάπτυξης αντοχής στα μικρόβια ή την ανάπτυξη λοιμώξεων από μύκητες. Η αντιμικροβιακή ουσία του σκόρδου, η αλλισίνη, είναι πολύ ευαίσθητη σε θερμοκρασία και καταστρέφεται με το μαγείρεμα. Για να έχει αποτέλεσμα πρέπει να καταναλώνεται ωμή. Η κατάποση των κομματιών σκόρδου με χυμό πορτοκαλιού μπορεί να βοηθήσει περισσότερο με την γεύση. Η αλλισίνη είναι αυτή που δίνει και την έντονη οσμή στο σκόρδο, όμως η κατανάλωση άοσμων χαπιών σκόρδου δεν έχει αποτέλεσμα αν το σκόρδο λαμβάνεται για τις αντιμικροβιακές ιδιότητες. Το άοσμο σκόρδο εξακολουθεί να δρα στην μείωση της αρτηριακής πίεσης και στη διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος.
• Βάμμα εχινάκειας. Ο πυρετός μπορεί να αντιμετωπισθεί με χορήγηση 3 – 4 φορές το 24ωρο 20-30 σταγόνων ή 2 – 5 ml διαλυμένων σε νερό. Η λήψη ζεστού διαλύματος εχινάκειας ωφελεί την κυκλοφορία του αίματος, λόγω της διεγερτικής της δράσης και  αυξάνει την εφίδρωση με συνέπεια την υποχώρηση του πυρετού. Την ίδια στιγμή αυξάνει την φυσική άμυνα του οργανισμού και δίνει την δυνατότητα στο ανοσολογικό σύστημα να καταπολεμήσει την λοίμωξη. 
• Βιταμίνη C.  To Συμπλήρωμα βιταμίνης C μπορεί να χρησιμοποιείται για να βελτιώσει την αντοχή του σώματος και βοηθήσει τον οργανισμό να αυξήσει την παραγωγή των λευκών αιμοσφαιρίων, τα οποία μάχονται οποιαδήποτε φλεγμονή. Η λήψη της βιταμίνης C μαζί με φυσικά βιοφλαβονοειδή ενισχύει την δράση της, γιατί αυξάνουν την απορρόφηση της.  Η δόση της είναι 1000 mg την ημέρα.
• Εναλλακτικά: Αναμίξτε σε ένα μπλέντερ ένα σταγονόμετρο βάμματος εχινάκειας, τρεις σκελίδες ωμού σκόρδου και περίπου 150 ml χυμό καρότου και πίνετε από το μίγμα κάθε 2 ώρες.

Όλα τα παρακάτω βότανα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αυξηθεί η κυκλοφορία, να μειωθεί η φλεγμονή και να απαλειφθεί  ο πόνος που προκαλείται από την μαστίτιδα, χωρίς να προκαλούν παρενέργειες.

Η διάρκεια εφαρμογής κάθε τοπικής θεραπείας με τα βότανα πρέπει να είναι πέντε λεπτά και τουλάχιστον πέντε φορές την ημέρα.

Καλέντουλα

• Οι αντιφλεγμονώδεις δράσεις και η αντισηπτική ιδιότητα της καλέντουλας (calendula) μπορεί επίσης να προσφέρουν μεγάλη ανακούφιση τον άρρωστο. Το βότανο είναι επίσης πολύ καταπραϋντικό στο ξηρό δέρμα και θεραπεύει το δέρμα πολύ γρήγορα. Αμέσως μετά τον θηλασμό του μωρού, η άμεση εφαρμογή κρέμας καλέντουλας στις ερεθισμένες θηλές μπορεί να ανακουφίσει από τον πόνο.

Νυχτολούλουδο

Εκτός από αυτές τις θεραπείες, ζεστές κομπρέσες με το βότανο νυχτολούλουδο απευθείας πάνω στις θηλές μερικές φορές την ημέρα,  μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν πρόσθετη θεραπεία για την αντιμετώπιση του πόνου του μαστού.

Μολόχα

• Εκτός από το νυχτολούλουδο, άλλο βότανο με ανακουφιστικές ιδιότητες είναι η μολόχα (mallow).

Σπαθόχορτο

• Το λάδι του σπαθόχορτου ή βαλσαμόχορτου ( St. John's wort) μπορεί να χρησιμοποιηθεί με επάλειψη απευθείας πάνω στη ραγάδα της θηλής για την θεραπεία της.

Λεμόνι

• Η λοίμωξη της θηλής μπορεί να προληφθεί με καθημερινή επάλειψη χυμού λεμονιού.

Πατάτα

• Η τοπική εφαρμογή ψυχρού καταπλάσματος τριμμένης ωμής πατάτας απευθείας πάνω στους μαστούς θα μειώσει την θερμότητα της φλεγμονής και θα καθαρίσει τους πόρους του μαστού. Καλύψτε τον μαστό με μια καθαρή πετσέτα μετά την εφαρμογή του καταπλάσματος.

Οι γυναίκες που θηλάζουν μπορούν να χρησιμοποιούν τακτικά τα παρακάτω συμπληρώματα για ενισχύσουν το ανοσολογικό τους σύστημα.

Τριγωνέλλα
·         Το φυτό αυτό, όπως εξηγούν οι βοτανολόγοι, είναι τονωτικό στις περιπτώσεις φυσικών και ψυχικών νοσημάτων. Θεωρείται υποκατάστατο του μουρουνέλαιου, τονώνει τις γυναίκες στη φάση της εγκυμοσύνης και ανοίγει την όρεξη. Είναι πολύ συνηθισμένο και αυτοφυές στην Ελλάδα και χρησιμοποιούνταν από όλους τους αρχαίους μεσογειακούς λαούς ως φάρμακο.

• Το τσάι τριγωνέλλας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την καλή υγεία του ασθενή, βοηθάει επίσης στην αύξηση της απορρόφησης της πρωτεΐνης, ευοδώνει δραστικά την παραγωγή αίματος και επιταχύνει την ανάρρωση του αρρώστου.
• Για να παρασκευάσετε  τσάι τριγωνέλλας βάλτε 3 κουτάλια του γλυκού σπόρους τριγωνέλλας σε ένα φλιτζάνι βραστού νερού και τους αφήνετε να μουλιάσουν. Πρέπει να πίνετε 1 – 3 φλιτζάνια την ημέρα.

Βιταμίνη Ε

·         Η παραγωγή ελεύθερων ριζών μέσα στο σώμα σταματά με συμπληρώματα βιταμίνης Ε, η οποία είναι η πιο δυνατή αντιοξειδωτική ουσία που μπορεί να ληφθεί με την τροφή. Δόση Vitamin E, 800 IU.

Κολλοειδής άργιλος

• Η τοπική και η συστηματική χρήση του φυσικού αντιβιοτικού κολοειδής άργιλλος (colloidal silver) μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση λοιμώξεων χωρίς παρενέργειες από την χρήση του.

• Αν η μαστίτιδα δεν υποχωρήσει ή επιδεινωθεί μετά από 24 – 48 ώρες επικοινωνήστε με το γιατρό σας. Χρειάζεστε θεραπεία με αντιβιοτικά.

Πως ξέρω αν έχω απόφραξη γαλακτοφόρου πόρου ή μαστίτιδα;(2)

Μαστίτιδα

Μαστίτιδα είναι φλεγμονή του ιστού του μαστού της γυναίκας και διακρίνεται σε λοιμώδη και μη λοιμώδη. Η μαστίτιδα είναι συχνή στις γυναίκες που θηλάζουν, όμως και γυναίκες που δεν θηλάζουν μπορεί να την αναπτύξουν.

Περίπου 1 στις 10 που θηλάζουν παρουσιάζουν μαστίτιδα. Στις χώρες όπου ο θηλασμός είναι συχνός δεν παρατηρείται τόσο συχνά.

Η μαστίτιδα είναι πιο συχνή τις πρώτες 2-3 εβδομάδες, όμως μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε στάδιο της γαλουχίας. Η μαστίτιδα εμφανίζεται ξαφνικά και συνήθως επηρεάζει μόνο τον ένα μαστό.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα είναι:

• Μια κόκκινη, οιδηματώδης περιοχή στον μαστό σας που όταν την ακουμπάτε είναι ζεστή και επώδυνη.
• Μια σκληρή περιοχή στον μαστό σας.
• Ένας συνεχής πόνος σαν κάψιμο ή να τον νοιώθετε μόνο όταν θηλάζετε.
• Έκκριμα από την θηλή, που μπορεί να είναι λευκό ή μπορεί να περιέχει γραμμές αίματος.
• Μπορεί να υπάρχουν κόκκινες γραμμώσεις που εκτείνονται προς τα έξω από την προσβεβλημένη περιοχή.

Οι μισές γυναίκες με μαστίτιδα μπορεί να έχουν επίσης συμπτώματα όπως της γρίπης:

• Πόνους
• Πυρετός - Αύξηση της θερμοκρασίας 38^ο C ή και περισσότερο.
• Ρίγη
• Εύκολη κόπωση και
• Ένα αίσθημα γενικής κακουχίας.

Συχνές παρενέργειες της μαστίτιδας

Οι παρενέργειες μπορεί να είναι ίδιες όπως αυτές της απόφραξης του γαλακτοφόρου πόρου και επιπλέον:

·         Το γάλα που βγάζει η μητέρα μπορεί να φαίνεται περισσότερο σβωλωμένο, σαν ζελατίνη ή ινώδες. Το γάλα αυτό είναι καλό για το μωρό.

·         Το γάλα μπορεί να έχει πιο αλμυρή γεύση, λόγω της αύξησης του νατρίου και του χλωρίου. Μερικά μωρά αρνούνται να θηλάσουν,  λόγω της προσωρινής αυτής αλλαγής. Το γάλα όμως αυτό είναι ασφαλές για να το πιεί το μωρό σας.

·         Το γάλα μερικές φορές μπορεί να περιέχει βλέννα, πύο ή αίμα.

Με την μαστίτιδα μπορώ ακόμη να θηλάσω;

Παρόλο που τα συμπτώματα της μαστίτιδας θα σας αποθαρρύνουν να θηλάσετε είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να συνεχίσετε τον θηλασμό. Ο τακτικός θηλασμός θα βοηθήσει:

• Να απομακρύνετε όσο γάλα έχει αποκλειστεί στον μαστό σας.
• Να υποχωρήσουν τα συμπτώματα της μαστίτιδας πιο γρήγορα.
• Να εμποδίσετε την μαστίτιδα να εξελιχθεί σε πιο σοβαρή μορφή.

Οποιαδήποτε μικρόβια υπάρχουν στο γάλα θα απορροφηθούν από το γαστρεντερικό σύστημα του μωρού σας χωρίς να προκαλέσουν κανένα πρόβλημα.

Αίτια

Η μαστίτιδα μπορεί να έχει διαφορετικές αιτίες ανάλογα αν είναι λοιμώδης ή μη.

Μη λοιμώδης μαστίτιδα

Οι περισσότερες περιπτώσεις μη λοιμώδους μαστίτιδας πιστεύεται ότι οφείλονται σε στάση του γάλακτος. Η στάση του γάλακτος συμβαίνει όταν το γάλα δεν απομακρύνεται κανονικά από τον μαστό σας κατά την διάρκεια του θηλασμού.

Αυτό μπορεί να προκαλείται:

• Αν το μωρό δεν πιάνει καλά την θηλή του μαστού κατά την διάρκεια του γεύματος. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι δεν απομακρύνεται αρκετό γάλα ή μπορεί να προκαλεί πόνο στην θηλή σας.
• Αν το μωρό έχει προβλήματα θηλασμού – παράδειγμα το μωρό έχει κοντό χαλινό.
• Αν το μωρό δεν έχει συχνά ή χάνει γεύματα – όπως όταν αρχίζει να κοιμάται όλη την νύκτα.
• Αν το μωρό προτιμά να θηλάζει μόνο από τον ένα μαστό – αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στάση του γάλακτος στον άλλο μαστό.
• Αν υπάρχει πίεση στον μαστό σας – όπως από σφιχτό ρούχο, στηθόδεσμο ή κοιμάστε μπρούμυτα.

 Η στάση του γάλακτος μπορεί να προκαλέσει απόφραξη των γαλακτοφόρων πόρων. Οι ειδικοί δεν είναι βέβαιοι γιατί το γάλα μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή του μαστού. Μια θεωρία λέει ότι οφείλεται  στη παρουσία ειδικών πρωτεϊνών που ονομάζονται κυτοκίνες και οι οποίες περνώντας στο μωρό το βοηθούν να ανθίσταται στις λοιμώξεις. Στη μητέρα όμως το ανοσολογικό της σύστημα θεωρεί ότι έχουν εισέλθει μικρόβια και αντιδρά με φλεγμονή του ιστού του μαστού σε μια προσπάθεια να περιορίσει την λοίμωξη.

Λοιμώδης μαστίτιδα

Το φρέσκο μητρικό γάλα συνήθως δεν προσφέρει καλό περιβάλλον για να αναπτυχθούν τα μικρόβια. Όμως αν οι γαλακτοφόροι πόροι αποφραχθούν, το γάλα λιμνάζει και μπορεί να αναπτυχθεί λοίμωξη. Η λοίμωξη μπορεί να προκληθεί από:

• Μικρόβια που εισέρχονται στον μαστό σας. Τα μικρόβια από την επιφάνεια του δέρματος σας και από το στόμα του μωρού μπορούν να εισέλθουν στους γαλακτοφόρους πόρους μέσω μιας ρωγμής ή ραγάδας του δέρματος της θηλής ή μέσα από στόμιο γαλακτοφόρου πόρου. Τα μικρόβια μπορούν να πολλαπλασιαστούν και να προκαλέσουν την λοίμωξη. Τα μικρόβια αυτά δεν είναι επιβλαβή και το μωρό σας – όλοι τα έχουμε. Απλώς δεν ανήκουν στους ιστούς των μαστών σας.

Παράγοντες κινδύνου

Οι παράγοντες κινδύνου μπορεί να είναι:

§  Ο θηλασμός στη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων μετά την γέννηση.

§  Οι ερεθισμένες θηλές ή η ύπαρξη ραγάδας  μπορεί να αποτελούν σημείο εισόδου της λοίμωξης. Αν και η μαστίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί χωρίς το δέρμα να έχει ανοίξει.

§  Παραμονή της μητέρας στο νοσοκομείο αυξάνει τις πιθανότητες έκθεσης της μητέρας σε λοιμώδεις μικροοργανισμούς.

§  Φανερή λοίμωξη στη θηλή (ραγάδα με πύο, πόνο).

§  Προηγούμενο ιστορικό μαστίτιδας.

§  Η χρήση μόνο μιας θέσης θηλασμού, η οποία δεν επιτρέπει το πλήρες άδειασμα του μαστού.

§  Αν φοράτε σφικτό στηθόδεσμο, που περιορίζει την ροή του γάλακτος.

§  Αν κουραστείτε πάρα πολύ.

§  Το Στρες, η αναιμία, το ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα

Ποια είναι η συνήθης θεραπεία για την μαστίτιδα;

Εάν έχετε μαστίτιδα είναι ασφαλές να συνεχίσετε τον θηλασμό. Η συνέχιση του θηλασμού προσφέρει το επιπλέον όφελος της βοήθειας να καθαρίσει την φλεγμονή από τον μαστό σας.

§  Ξεκουραστείτε όσο το δυνατόν περισσότερο και κατά προτίμηση μαζί με το μωρό.

§  Πίνετε άφθονα υγρά

§  Τρώτε υγιεινή και ποικίλη τροφή.

§  Ζητήστε βοήθεια για τις δουλειές του σπιτιού.

§  Μην αφήνετε να γεμίζουν οι μαστοί σας πάρα πολύ πριν να θηλάσετε – Αποφύγετε το σπάργωμα των μαστών.

§  Θηλάζετε συχνά και αδειάζετε τους μαστούς πλήρως. Ο στόχος είναι να θηλάζετε τουλάχιστον κάθε 2 ώρες. Διατηρείστε το προσβεβλημένο μαστό όσο το δυνατόν άδειο, όμως μην παραμελείτε τον άλλο μαστό.

§  Χρησιμοποιείστε διαφορετικές θέσεις θηλασμού.

§  Βγάζετε συχνά το γάλα με το χέρι ή με ηλεκτρική αντλία, όταν ο θηλασμός είναι αδύνατος.

§  Βάλτε μια ζεστή κομπρέσα στον μαστό  ή κάντε ένα ζεστό μπάνιο πριν από τον θηλασμό, εάν έχετε πρόβλημα με το άδειασμα μέρους του μαστού.

Αναλγησία

Για το πόνο μπορείτε να πάρετε ένα παυσίπονο/ αντιφλεγμονώδες (π.χ. ibuprofen ή παρακεταμόλη).

Αντιβιοτικά

§  Όχι: Εάν τα συμπτώματα είναι ήπια και υπάρχουν για λιγότερο από 24 ώρες

§  Ναι: Εάν τα δεν βελτιώνονται σε 12 – 24  ώρες ή η σε οξεία προσβολή της  μαμάς .

§  Ο πιο συχνός μικροοργανισμός είναι   ο penicillin-resistant Staphylococcus aureus.

§  Τα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται συνήθως είναι:- Dicloxacillin, flucloxacillin, cloxacillin, amoxycillin-clavulinic acid- Cephalexin, erythromycin, clindamycin, ciprofloxacin, nafcillin

§  Η συνιστώμενη διάρκεια θεραπείας είναι  10 - 14 ημέρες για να μην υπάρξει κίνδυνος υποτροπής. Μην διακόπτετε την θεραπεία νωρίτερα από την συνιστώμενη.

§  Μπορείτε να πάρετε συγχρόνως και προβιοτικά για να ελαττώσετε τον κίνδυνο στοματίτιδας.

·         Μερικές μητέρες προτιμούν να ακολουθήσουν φυσικές θεραπείες.

 

Πρέπει πάντοτε να χορηγούνται αντιβιοτικά στην μαστίτιδα;

Όχι, η μαστίτιδα δεν χρειάζεται πάντοτε αντιβιοτικά. Η μαστίτιδα είναι φλεγμονή του μαστού που πιο συχνά προκαλείται από στάση του γάλακτος  (απόφραξη της ροής του γάλακτος) παρά από λοίμωξη. Η μη λοιμώδης μαστίτιδα υποχωρεί συνήθως χωρίς την χρήση αντιβιοτικών.

Εάν η μητέρα έχει μαστίτιδα χωρίς προφανείς παράγοντες κινδύνου για λοίμωξη, είναι πολύ πιθανό ότι η μαστίτιδα είναι μη λοιμώδης και εάν αντιμετωπισθεί αμέσως θα υποχωρήσει χωρίς αντιβιοτικά.

Όταν έχετε μαστίτιδα …

Συζητείστε με το γιατρό σας για να αρχίσετε

αντιβιοτικά αμέσως εάν:

·         Έχετε μαστίτιδα και στους δύο μαστούς.

·         Το μωρό είναι ηλικίας μικρότερο από 2 εβδομάδες ή έχετε νοσηλευτεί πρόσφατα στο νοσοκομείο.

·         Έχετε ραγάδα στη θηλή με εμφανή σημεία λοίμωξης.

·         Υπάρχει πύο ή αίμα στο γάλα.

·         Υπάρχουν κόκκινες γραμμώσεις.

·         Η θερμοκρασία σας αυξάνει απότομα.

·         Τα συμπτώματα είναι ξαφνικά και έντονα.

 

Παρακολούθηση

§  Επανεξετάστε την θεραπευτική αγωγή εάν τα συμπτώματα δεν αρχίζουν να υποχωρούν μέσα σε 2 - 3 ημέρες. §  Ερευνήστε περισσότερο εάν η μητέρα έχει 2 -3  υποτροπές στην ίδια εντόπιση. §  Ερευνείστε την πιθανότητα μυκητίασης στις θηλές που πονούν, εάν ο πόνος στις θηλές αρχίζει μετά την θεραπεία με αντιβιοτικά.

Επιπλοκές

Όταν η μαστίτιδα δεν θεραπευθεί επαρκώς ή σχετίζεται με αποφραγμένο πόρο μπορεί να εξελιχθεί σε απόστημα του μαστού, που συνήθως χρειάζεται χειρουργική παροχέτευση.

Πρόληψη

Ελαχιστοποιείστε τις  πιθανότητες αν πάθετε μαστίτιδα ακολουθώντας τις παρακάτω συμβουλές:

• Αδειάζετε εντελώς  το γάλα από τους  μαστούς κατά τον θηλασμό.
• Επιτρέψτε στο μωρό να αδειάσει εντελώς τον ένα μαστό, πριν να το βάλετε στον άλλο μαστό.
• Εάν το μωρό θηλάσει μόνο για λίγα λεπτά από τον δεύτερο μαστό ή και καθόλου, αρχίστε το επόμενο γεύμα από αυτόν τον μαστό.
• Αλλάζετε το μαστό που προσφέρετε πρώτα σε κάθε θηλασμό.
• Αλλάζετε την θέση θηλασμού από γεύμα σε γεύμα.
• Βεβαιωθείτε ότι το μωρό πιάνει καλά την θηλή στη διάρκεια του γεύματος.
• Μην αφήνετε το μωρό να χρησιμοποιεί την θηλή σας σαν πιπίλα. Τα μωρά απολαμβάνουν να θηλάζουν και συχνά βρίσκουν ανακούφιση με το να θηλάζουν στον μαστό ακόμη και αν δεν πεινάνε.

Websites

http://kellymom.com/bf/concerns/mother/mastitis/#what

http://www.emedicinehealth.com/script/main/art.asp?articlekey=4294

http://www.mayoclinic.com/health/mastitis/DS00678

http://www.nhs.uk/Conditions/Mastitis/Pages/Treatment.aspx

Πως ξέρω αν έχω απόφραξη γαλακτοφόρου πόρου ή μαστίτιδα;(1)

Απόφραξη γαλακτοφόρου πόρου

Οι γαλακτοφόροι πόροι μεταφέρουν το γάλα από τα κύτταρα που το φτιάχνουν στα στόμια που υπάρχουν στη θηλή. Μερικές φορές οι πόροι αυτοί αποφράσσονται από βύσμα και πίσω από την απόφραξη σχηματίζεται διόγκωση από την συγκέντρωση του γάλακτος και ο μαστός αρχίζει να πονάει. Ο πόρος μπορεί να αποφραχθεί στην έξοδο του στην θηλή ή η απόφραξη να είναι πιο βαθειά μέσα στο σύστημα των γαλακτοφόρων πόρων.  Η απόφραξη του γαλακτοφόρου πόρου συνήθως προκαλείται βαθμιαία και επηρεάζει μόνο τον ένα μαστό.

Τοπικά συμπτώματα

Η μητέρα συνήθως παρατηρεί  ένα σκληρό σβώλο  ή μια κόκκινη, ευαίσθητη περιοχή, σαν σφήνα που εκτείνεται από το σημείο της απόφραξης προς τα πίσω στο θωρακικό τοίχωμα. Μερικές φορές , υπάρχει μόνο μια εντοπισμένη ευαίσθητη ή επώδυνη περιοχή χωρίς ορατή διόγκωση. Η περιοχή της απόφραξης μπορεί να μετατοπίζεται.

Ο αποφραγμένος πόρος τυπικά προκαλεί πόνο πριν από το γεύμα και είναι λιγότερο ευαίσθητος  μετά το γεύμα. Η αποφραγμένη περιοχή είναι συνήθως μικρότερη ή  λιγότερο οζώδης μετά τον θηλασμό. Ο θηλασμός στην προσβεβλημένη πλευρά μπορεί να είναι επώδυνος, ιδιαίτερα στο κατέβασμα του γάλακτος.

Συστηματικά συμπτώματα

Συνήθως δεν συνοδεύεται από πυρετό ή  άλλα γενικά συμπτώματα.

Συχνές παρενέργειες της απόφραξης γαλακτοφόρου πόρου

§  Η παροχή γάλακτος στον προσβεβλημένο μαστό μπορεί να μειωθεί παροδικά. Αυτό είναι φυσιολογικό και η αύξηση της συχνότητας του θηλασμού θα επαναφέρει τα πράγματα στα φυσιολογικά επίπεδα σε σύντομο χρόνο.

§  Μερικές φορές η μητέρα μπορεί να βγάζει κόκκους πιο πηχτού  ή πιο λιπαρού γάλακτος.

§  Μετά την υποχώρηση της απόφραξης ή της μαστίτιδας, είναι συχνό η περιοχή να παραμένει κόκκινη ή να υπάρχει μελάνιασμα για περίπου μια εβδομάδα.

 

Ποιες είναι οι συνήθεις αιτίες της απόφραξης του πόρου;

Στάση του γάλακτος/περιορισμός στη ροή του γάλακτος που  μπορεί να οφείλεται σε:

§  Σπάργωμα του στήθους ή ανεπαρκής απομάκρυνση του γάλακτος

·         Το μωρό δεν πιάνει καλά την θηλή

·          Μη αποτελεσματικός θηλασμός.

·         Κοντός χαλινός.

·         Πόνος στη θηλή.

·          Μωρό που κοιμάται πολύ.

·          Υπερπαραγωγή γάλακτος.

·          Γρήγορα γεύματα, περιορισμένος χρόνος του μωρού στο στήθος.

§  Αραιά ή χαμένα γεύματα που οφείλονται σε:

·         πόνο στη θηλή,

·          οδοντοφυΐα,

·          μεγάλη χρήση πιπίλας,

·         απασχολημένη μαμά,

·         επιστροφή στη δουλειά,

·         μωρό που ξαφνικά κοιμάται περισσότερο,

·         προγραμματισμός γευμάτων,

·         συμπλήρωμα,

·         απότομος απογαλακτισμός.

§  Πίεση στον πόρο

• από τα δάκτυλα,
• από σφιχτό στηθόδεσμο ή ρούχο,
• από ύπνο μπρούμυτα.

§  Φλεγμονή

·         από τραυματισμό,

·         λοίμωξη από μικρόβια/μύκητες,

·         ή αλλεργία.

·        Στρες, κούραση, αναιμία, ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα

Ποια είναι η συνήθης θεραπεία για την απόφραξη του πόρου;

Πάντοτε είναι καλύτερα να θεραπεύεται η απόφραξη αμέσως και επιθετικά για να μην εξελιχθεί σε μαστίτιδα.

O αποφραγμένος πόρος σχεδόν πάντοτε υποχωρεί χωρίς ειδική θεραπεία μέσα σε 24 με 48 ώρες. Όσο χρόνο διαρκεί η απόφραξη, το μωρό μπορεί να είναι ανήσυχο, όταν θηλάζει στην ίδια πλευρά, επειδή η ροή του γάλακτος είναι μικρότερη από ότι συνήθως. Τα μέτρα που μπορείτε να πάρετε για να βοηθήσετε την πιο γρήγορη υποχώρηση είναι:

 

ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ

·         Ξεκούραση . Προσπαθήστε να ξεκουραστείτε. Βεβαίως δεν είναι πάντοτε εύκολο με ένα νέο μωρό να ξεκουραστείς. Ξεκουραστείτε όταν κοιμάται το μωρό. Προσπαθήστε να αναπαυθείτε στο κρεβάτι παίρνοντας και το μωρό μαζί και θηλάζοντας το εκεί. Πολλές φορές η απόφραξη του γαλακτοφόρου πόρου είναι ένα σημάδι ότι η μητέρα κάνει πάρα πολλά.

·         Επαρκής  λήψη υγρών. Πίνετε τουλάχιστον 8 με 10 ποτήρια νερό το 24ωρο.

·         Καλή διατροφή που θα βοηθήσει την μητέρα να ενισχύσει το ανοσοποιητικό της σύστημα.

·         Θηλασμός. Ο θηλασμός πρέπει να είναι συχνός και οι μαστοί πρέπει να αδειάζουν πλήρως. Ο στόχος είναι να θηλάζετε τουλάχιστον κάθε 2 ώρες. Διατηρείστε το προσβεβλημένο μαστό όσο το δυνατόν άδειο, όμως μην παραμελείτε τον άλλο μαστό.

·         Όταν ο θηλασμός είναι αδύνατος, η μητέρα πρέπει να βγάζει το γάλα συχνά είτε με τα χέρια ή με ηλεκτρική αντλία.

·         Φοράτε ένα στηθόδεσμό με καλή υποστήριξη που δεν είναι πολύ σφιχτό, γιατί έτσι περιορίζονται οι γαλακτοφόροι πόροι. Καλό είναι το στηθόδεσμο να είναι χωρίς συρμάτινη υποστήριξη.

Μέτρα πριν τον θηλασμό

• Χρησιμοποιείστε θερμότητα και ήπιο μασάζ  πριν τον θηλασμό.

1.      Βάλτε ζεστές κομπρέσες για 10 – 15 λεπτά πριν από τον θηλασμό.

2.      Βάλτε σε μια λεκάνη ζεστό νερό και βυθίστε μέσα τον μαστό, ενώ ταυτόχρονα κάνετε  μασάζ στην αποφραγμένη περιοχή με κατεύθυνση προς την θηλή.

3.      Κάντε ένα ζεστό μπάνιο.

4.      Κάντε ήπιο μασάζ στην προσβεβλημένη περιοχή, αρχίζοντας από την κορυφή του μαστού πίσω από επώδυνο σημείο και προς την θηλή. Χρησιμοποιείστε τα δάκτυλα σε κυκλική κίνηση.

• Χαλαρώστε τον στηθόδεσμο ή άλλο σφιχτό ρούχο για αν βοηθήσετε την ροή του γάλακτος.
• Ψάξτε για αποξηραμένο γάλα ή αποφραγμένο πόρο στην θηλή. Καθαρίστε το βύσμα με ζεστό νερό.

Ενώ θηλάζετε

Προσοχή:  Μην ελαττώνεται και μην σταματάτε τον θηλασμό, όταν έχετε απόφραξη πόρου ή μαστίτιδα, καθώς έτσι αυξάνεται ο κίνδυνος για επιπλοκές.

§  Θηλάστε πρώτα από τον προσβεβλημένο μαστό και αδειάστε τον εντελώς.  Οι θηλαστικές κινήσεις του μωρού είναι πιο έντονες στην αρχή και αυτό μπορεί να βοηθήσει να υποχωρήσει η απόφραξη. Εάν πονάει πάρα πολύ για να το κάνετε αυτό, θηλάστε πρώτα από τον άλλο μαστό και μόλις κατέβει το γάλα αλλάξτε αμέσως μαστό.

§  Για να πετύχετε το πλήρες άδειασμα του μαστού:

• Αλλάζετε συνεχώς την θέση θηλασμού, έτσι που να αδειάζουν όλοι οι γαλακτοφόροι πόροι.
• Βεβαιωθείτε ότι το μωρό πιάνει την θηλή όσο το δυνατόν καλύτερα.
• Εφαρμόστε πιέσεις για να διατηρήσετε την ροή του γάλακτος. Βάλτε το χέρι σας γύρω από τον αποφραγμένο πόρο και εάν δεν είναι τόσο επώδυνο, πιέστε καθώς το μωρό θηλάζει.
• Το πηγούνι του μωρού όταν θηλάζει να δείχνει προς τον αποφραγμένο πόρο, γι’ αυτό διορθώστε την θέση θηλασμού. Έτσι, αν η απόφραξη είναι στην έξω και κάτω μεριά του μαστού (ώρα 7 ), τότε η θέση θηλασμού σαν μπάλα ποδοσφαίρου μπορεί να βοηθήσει καλύτερα.

§  Κάντε μασάζ ήπια και σταθερά ενώ θηλάζετε από την  αποφραγμένη περιοχή  προς την θηλή.

Μετά τον θηλασμό

·         Βγάλτε το υπόλοιπο γάλα με τα χέρια ή με θήλαστρο μετά τον θηλασμό.

·         Χρησιμοποιείστε κρύες κομπρέσες  μεταξύ των γευμάτων για να σας βοηθήσουν να μειωθεί ο πόνος και η φλεγμονή.

Φάρμακα

Αναλγησία

§  Εάν πονάτε πολύ, μπορείτε να πάρετε ένα παυσίπονο/ αντιφλεγμονώδες (π.χ. ibuprofen ή παρακεταμόλη) .

Αντιβιοτικά;

Όχι

Ζητήστε ιατρική βοήθεια αν εμφανίσετε πυρετό ή δεν αισθάνεστε καλά. Μπορεί να έχετε μαστίτιδα.

Μασάζ πίεσης

 Προσπαθήστε να κάνετε μασάζ πίεσης στη περιοχή του μαστού που είναι πρησμένη και επώδυνη λόγω της απόφραξης του γαλακτοφόρου πόρου.  Ίσως αυτό βοηθήσει να χαλαρώσει το βύσμα. Με το μασάζ πίεσης, στην πραγματικότητα δεν μετακινείτε το χέρι σας πάνω στο δέρμα, όπως κάνετε στο φυσιολογικό μασάζ. Απλώς πιέζετε όλο και περισσότερο σταθερά με το κάτω μέρος του χεριού σας για να μετακινήσετε το βύσμα προς τα κάτω στον πόρο, πιο κοντά στην θηλή.

Για να κάνετε μασάζ πίεσης, ξεκινήστε από το άκρο της διογκωμένης περιοχής που είναι πιο κοντά στο θωρακικό τοίχωμα. Εφαρμόστε πίεση στη περιοχή αυτή με το κάτω μέρος του χεριού σας σε σημείο που να προκληθεί έντονος πόνος. Κρατήστε την πίεση στο επίπεδο αυτό έως ότου υποχωρήσει ο πόνος. Κατόπιν αυξήστε την πίεση ξανά (χωρίς να κινήσετε το χέρι σας) και κρατήστε έως ότου ο πόνος υποχωρήσει. Συνεχίστε να αυξάνεται βαθμιαία την πίεση στο ίδιο σημείο έως ότου πιέζετε όσο πιο σκληρά μπορείτε. Στη συνέχεια σηκώστε το χέρι, μετακινήστε το προς τα κάτω περίπου 1.5 εκ. και επαναλάβετε το μασάζ έως ότου φθάσετε μέχρι την θηλή.

Μπορεί να δείτε το ξεραμένο γάλα να βγαίνει από το στόμιο στη θηλή. Έστω και αν το βύσμα δεν βγει έξω, τουλάχιστον θα το έχετε μετακινήσει προς την θηλή και το μωρό θα το απομακρύνει με τον θηλασμό. Πάντοτε να βάζετε το μωρό να θηλάζει πρώτα στο μαστό με την απόφραξη, γιατί τότε οι θηλαστικές κινήσεις είναι πιο δυνατές.

Υπέρηχοι για τους αποφραγμένους πόρους

Οι περισσότεροι αποφραγμένοι πόροι θα έχουν θεραπευτεί μέσα σε 48 ώρες. Εάν όμως δεν υπάρχει βελτίωση μέσα σε 48 ώρες, τότε οι εφαρμογή υπερήχων μπορεί να αποβεί αποτελεσματική.  Μπορείτε να ζητήσετε από ένα φυσικοθεραπευτή να σας βοηθήσει.

Η δόση των υπερήχων είναι 2 watts/cm² συνεχώς για 5 λεπτά μια φορά την ημέρα και μόνο για δύο συνεχόμενες ημέρες. Εάν δεν υπάρξει αποτέλεσμα στις δύο αυτές ημέρες δεν έχει νόημα να συνεχιστούν οι συνεδρίες. Συνήθως όμως υπάρχει αποτέλεσμα από την πρώτη συνεδρία.

Τι πρέπει να κάνω για να μην προκληθεί ξανά απόφραξη του γαλακτοφόρου πόρου;

1.      Θηλάζετε το μωρό σε διαφορετικές θέσεις με την μύτη του να στοχεύει στην θηλή σε διαφορετική ώρα κάθε φορά, για να αδειάζουν έτσι όλοι οι γαλακτοφόροι κόλποι και πόροι.

2.      Η λεκιθίνη είναι συμπλήρωμα διατροφής που φαίνεται από μελέτες ότι βοηθάει στην πρόληψη και στη θεραπεία της απόφραξης του γαλακτοφόρου πόρου. Μπορεί να ελαττώσει την πυκνότητα του γάλακτος αυξάνοντας το ποσοστό των πολυακόρεστων λιπαρών οξέων στο γάλα. Η λήψη της είναι ασφαλής και σχετικά φθηνή. Η δόση είναι 1200 mg λεκιθίνης  τρεις ή τέσσερις φορές την ημέρα.

web links

http://www.nbci.ca/index.php?option=com_content&view=article&id=7:blocked-ducts-a-mastitis&catid=5:information&Itemid=17

www.breastfeeding.asn.au/bf-info/common-concerns–mum/blocked-ducts

http://www.breastfeedingbasics.com/articles/breast-infections-and-plugged-ducts

http://www.babycenter.com/0_plugged-milk-ducts_8494.bc

http://kellymom.com/bf/concerns/mother/mastitis/#what