Παιδιατρικές Συμβουλές : Σπιτικό φαγητό για το μωρό- Φτιάξτε το με ασφάλεια και καταψύξτε το

Όταν ετοιμάζετε φαγητό για το μωρό στο σπίτι, πρέπει να φροντίσετε ότι:

Παρασκευάσθηκε και αποθηκεύθηκε με ασφάλεια.
Έχει την κατάλληλη υφή για την ηλικία του μωρού.
Μαγειρεύτηκε με μεθόδους που διατηρούν τα θρεπτικά συστατικά.
Παρασκευάσθηκε χωρίς να προσθέσετε μη απαραίτητα υλικά, όπως ζάχαρη και αλάτι.

Σκεύη που θα χρειαστείτε

Τα σκεύη της κουζίνας σας είναι αυτά που θα χρειαστείτε για να μαγειρέψετε το φαγητό του μωρού.

Ένας απλός ατμομάγειρας, για να μαγειρεύετε τα λαχανικά και τα φρούτα, με τον τρόπο αυτό δεν θα χαθούν πολύτιμα θρεπτικά συστατικά.
Μπλέντερ, για να κάνετε πουρέ με πολύ λεία υφή όλες τις τροφές, όπως κρέατα, λαχανικά και φρούτα.
Ένα λεπτό σουρωτήρι – Θα το χρησιμοποιήσετε για να κάνετε πουρέ μαλακές μαγειρεμένες τροφές ή πολύ ώριμα φρούτα, όπως την μπανάνα και μερικά λαχανικά. Πιέστε την τροφή μέσα από το σουρωτήρι με το πίσω μέρος ενός κουταλιού έως ότου το αποτέλεσμα δεν είναι πια σβολιασμένο.
Ένα πιρούνι ή ένα μαχαίρι για τεμαχισμό τροφών. Για τα μεγαλύτερα παιδιά, οι τροφές μπορούν να πατηθούν με ένα πιρούνι ή να τεμαχισθούν με ένα μαχαίρι σε μικρά κομμάτια για να μπορεί να τις φάει το μωρό χωρίς πρόβλημα.

Αποθήκευση τροφών

· Βάλτε αμέσως μετά την αγορά τους στο πιο κρύο μέρος του ψυγείου το κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Μαγειρέψτε τα όσο πιο γρήγορα μπορείτε (μέσα σε 1 ημέρα για το ψάρι και 1 με 2 ημέρες για το κρέας και τα πουλερικά).

· Τυλίξτε καλά το κρέας, τα πουλερικά και τα ψάρια γιατί μπορούν να στάξουν υγρά και να μολύνουν τα άλλα τρόφιμα.

· Όταν ψωνίζετε από το μάρκετ, βάλτε τα σε ξεχωριστή τσάντα από τα άλλα τρόφιμα.

Αποφύγετε την μετάδοση επικίνδυνων μικροβίων σε άλλες τροφές

Για να αποφύγετε την μετάδοση μικροβίων σε άλλες τροφές, μην επιτρέπετε ωμές ή μερικώς μαγειρεμένες τροφές, όπως κρέατα, πουλερικά, ψάρια ή άλλα υγρά να έρχονται σε επαφή με άλλες τροφές ή επιφάνειες, πιάτα ή σκεύη που σερβίρονται ή ετοιμάζονται άλλες τροφές. Παραδείγματος χάριν, μην χρησιμοποιείτε το ίδιο πιρούνι για να δοκιμάσετε ένα κομμάτι κρέατος, κοτόπουλου ή ψαριού που μαγειρεύεται και να ανακατέψετε και ένα κρύο πιάτο λαχανικών.
Χρησιμοποιείστε ξεχωριστές επιφάνειες κοπής για το κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια και για τις άλλες τροφές για να αποφύγετε την επιμόλυνση των τροφών. Ξεπλένετε τις επιφάνειες μετά από κάθε χρήση. Μην χρησιμοποιείτε επιφάνειες με ρωγμές. Οι πλαστικές ή γυάλινες επιφάνειες είναι καλλίτερες, γιατί μπορείτε να τις καθαρίζετε πιο εύκολα.
Στο ψυγείο, βάλτε τις ωμές τροφές σε ράφι κάτω από τις μαγειρεμένες.
Πλύσιμο σκευών. Όλα τα σκεύη που χρησιμοποιείτε πρέπει να τα πλένετε με σαπούνι και ζεστό νερό και να τα ξεπλένετε πολύ καλά και να τα αφήνετε να στεγνώσουν στον αέρα.
Πλένετε τα χέρια σας πολύ καλά πριν την προετοιμασία του φαγητού και κατά την διάρκεια της παρασκευής του φαγητού.

Προετοιμάζοντας το φαγητό του μωρού

Επειδή τα βρέφη έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από ότι μεγαλύτερα παιδιά ή ενήλικες να νοσήσουν από κάποια αρρώστια που προκαλείται από τροφές, είναι σημαντικό να ακολουθείτε τις παρακάτω οδηγίες προσεκτικά:

· Επιλέξτε τροφές καλής ποιότητας. Χρησιμοποιήσετε φρέσκα τρόφιμα όποτε είναι δυνατόν. Το καλλίτερο θα ήταν να ετοιμάζετε το φαγητό ακριβώς πριν να ταΐσετε το μωρό σας.

· Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και κατεψυγμένα ή κονσερβοποιημένα τρόφιμα. Προσπαθήστε όμως να βρείτε προϊόντα χωρίς επιπρόσθετη ζάχαρη, ειδικά τα κονσερβοποιημένα φρούτα σε σιρόπι.

· Μαγειρέψτε τις τροφές έως ότου γίνουν μαλακές και τρυφερές.

· Αφού κάνετε το φαγητό πουρέ, μπορείτε να προσθέσετε υγρό (υγρό μαγειρέματος, νερό) για να κάνετε την υφή πιο λεπτόρρευστη. Καθώς το μωρό θα μεγαλώνει και θα αναπτύσσει καλλίτερες ικανότητες στο πως θα τρώει, η υφή του φαγητού θα αλλάζει.

· Δεν είναι απαραίτητο να προσθέσετε στο φαγητό του μωρού ζάχαρη, σιρόπια, αλάτι, καρυκεύματα, λάδι, βούτυρο, κρέμα.

· Σε μωρό ηλικίας κάτω των 6 μηνών μην δίνετε σπιτικό φαγητό από σπανάκι, παντζάρια, γογγύλια, καρότα ή collard greens. Όλα αυτά τα λαχανικά μπορεί να περιέχουν μεγάλες ποσότητες από νιτρικά και να προκαλέσουν νόσο στο μωρό.

· Το ψήσιμο ή το μαγείρεμα στον ατμό διατηρεί τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά. Αν τα βράσετε, χρησιμοποιείστε όσο το δυνατό λιγότερο νερό

Κρέας και εναλλακτικά

Διαλέξτε άπαχα κομμάτια κρέατος και απομακρύνετε όλο το λίπος πριν μαγειρέψετε. Απομακρύνετε το δέρμα από τα πουλερικά.
Μην δίνετε στο μωρό σας αλατισμένο ψάρι, κρέας, μπέικον ή άλλο επεξεργασμένο κρέας ή καπνιστό κρέας. Έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος και σα αλάτι.
Ψημένο ή βρασμένο κρέας, πουλερικό ή ψάρι που έχει ετοιμαστεί για φαγητό της οικογένειας μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε, αρκεί όμως να βγάλετε την μερίδα του μωρού πριν προσθέσετε σάλτσες ή αλάτι.
Απομακρύνετε τα κόκαλα πριν να μαγειρέψετε ή διαλέξτε κομμάτια κρέατος χωρίς κόκαλα.

· Μαγειρέψτε το κρέας, τα πουλερικά και το ψάρι πολύ και επεξεργαστείτε το γρήγορα. Χρησιμοποιείστε θερμόμετρο κρέατος για να ελέγξετε την εσωτερική θερμοκρασία του κρέατος και μαγειρέψτε

i) όλα τα κόκκινα κρέατα σε εσωτερική θερμοκρασία τουλάχιστον 70^ο C,

ii) το ψάρι 63^ο C

iii) τα λευκά κρέατα από τα πουλερικά σε 73^ο C και τα σκούρα σε 82,2^ο C.

· Μην αφήνετε μαγειρεμένο κρέας σε θερμοκρασία δωματίου για πολύ χρόνο. Αν το αποθηκεύσετε, βάλτε το στο ψυγείο αμέσως.

Λαχανικά

Χρησιμοποιείστε φρέσκα ή κατεψυγμένα λαχανικά. Μην χρησιμοποιείτε κανονικά κονσερβοποιημένα λαχανικά γιατί περιέχουν περισσότερα αλάτι από ότι χρειάζονται τα μωρά.

· Πλύνετε πολύ καλά τα φρέσκα λαχανικά κάτω από καθαρό νερό βρύσης.

Μαγειρέψτε τα φρέσκα ή τα κατεψυγμένα λαχανικά έως ότου γίνουν τρυφερά και μαλακά. Μην τα μαγειρεύετε πάρα πολύ.
Επιλέξτε ποικιλία λαχανικών, όπως καρότα, γογγύλια, μπρόκολο, μαρούλι, λαχανάκια Βρυξελών, αρακά, κολοκύθα, δαυκί ή παστινάκι, γλυκοπατάτα, φασολάκια, λάχανο και τομάτα (περαστή).

Φρούτα

Χρησιμοποιείστε μαγειρεμένα, κατεψυγμένα ή κονσερβοποιημένα φρούτα χωρίς επιπρόσθετη ζάχαρη ή ώριμες μπανάνες.
Αν χρησιμοποιήσετε κονσερβοποιημένα φρούτα, διαλέξτε αυτά που περιέχονται σε νερό ή χυμό.
Όταν χρησιμοποιείτε φρέσκα φρούτα, πλύνετε τα καλά και αφαιρέστε την φλούδα και τα κουκούτσια πριν τα μαγειρέψετε. Ακόμη και αν θα τα ξεφλουδίσετε, πρέπει πρώτα να τα πλύνετε.

Μην χρησιμοποιήσετε ποτέ τα παρακάτω προϊόντα για να φτιάξετε φαγητό για το μωρό:

Γαλακτοκομικά προϊόντα από φρέσκο, μη παστεριωμένο γάλα (μπορεί να περιέχουν μικρόβια που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές νόσους).
Μέλι.
Σπιτικές κονσερβοποιημένες τροφές.
Κονσερβοποιημένες τροφές που έχει περάσει η ημερομηνία λήξης.
Τροφές από κονσέρβες που είναι σκουριασμένες ή διογκωμένες.
Τροφές από κονσέρβες ή γυάλινα δοχεία χωρίς ετικέτες.

Μετά το μαγείρεμα

Απομακρύνετε όσο λίπος είναι ορατό, τις υπόλοιπες πέτσες και αν υπάρχει κάποιο κόκαλο.
Κόψτε το κρέας, κοτόπουλο ή ψάρι σε μικρά κομμάτια και κάντε τα πουρέ χρησιμοποιώντας βρασμένο νερό ή ζωμό μαγειρέματος για να έχετε την επιθυμητή σύσταση.
Τα ζεστά κρέατα μπορούν να αλεσθούν καλλίτερα από τα κρύα.

Διαλέξτε τον τρόπο που θα κάνετε πουρέ

Λιώστε τις τροφές χρησιμοποιώντας ένα πιρούνι. Είτε προετοιμάζετε μαλακά ωμά φρούτα, όπως μπανάνες ή μαγειρεμένα λαχανικά, όπως αρακά, το πιρούνι είναι ο ευκολότερος τρόπος για να έχετε την επιθυμητή σύσταση.

Χρησιμοποιήστε ένα μπλέντερ. Κόψτε τις τροφές σε κομμάτια μεγέθους μπουκιάς και βάλτε τα στο μπλέντερ και ανακατέψτε έως ότου φθάσουν στην επιθυμητή σύσταση.

Χρησιμοποιήστε ένα σουρωτήρι. Χρησιμοποιώντας ένα σουρωτήρι, μπορείτε να πιέσετε το φαγητό με ένα κουτάλι έως ότου το αποτέλεσμα δεν είναι πια σβολιασμένο.

Ψιλοκόψτε τις τροφές με ένα μαχαίρι. Χρησιμοποιώντας ένα μαχαίρι για τεμαχισμό τροφών, ψιλοκόψτε ή κόψτε σε κύβους, αρκετά μικρούς για να μπορεί να τους φάει το παιδί χωρίς πρόβλημα.

Σερβίρισμα, αποθήκευση, ασφάλεια του σπιτικού φαγητού για το μωρό

Αν το σερβίρισμα γίνει άμεσα:

Σερβίρετε στο μωρό το φαγητό που μαγειρέψατε αμέσως μόλις τελειώσει το μαγείρεμα και αφού το αφήσετε να κρυώσει για 10 – 15 λεπτά, για να μην προκαλέσετε έγκαυμα στο στόμα του μωρού. Δοκιμάστε το φαγητό με ένα καθαρό κουτάλι για να δείτε πόσο ζεστό είναι. Μην χρησιμοποιείτε ξανά το κουτάλι που δοκιμάσετε.

Αν βάλετε το φαγητό στο ψυγείο:

Διατηρείτε το ψυγείο καθαρό.
Βάλτε στο ψυγείο ή καταψύξτε το φαγητό που δεν θα φαγωθεί αμέσως μετά το μαγείρεμα.
Όλα τα φαγητά που θα αποθηκευθούν θα πρέπει να είναι καλυμμένα σε πλαστικά ή γυάλινα δοχεία ή με ζελατίνα. Αφήστε να κρυώσει το φαγητό και βάλτε το στα δοχεία.
Βάλτε ετικέτες με την ημερομηνία παρασκευής και το περιεχόμενο του φαγητού.
Αποθηκεύστε το έτοιμο φαγητό σε ράφι πιο πάνω από ωμές τροφές, για να μην στάξουν υγρά από τις ωμές τροφές στο έτοιμο φαγητό.
Καταναλώστε το φαγητό που ετοιμάσατε μέσα σε 2 ημέρες (εκτός από κρέατα, πουλερικά, ψάρια και κρόκους αυγών, τα οποία πρέπει να καταναλώνονται μέσα σε 24 ώρες).
Πετάξτε οποιοδήποτε φαγητό παρέμεινε εκτός ψυγείου για περισσότερο από 2 ώρες ή περισσότερο από μια ώρα αν η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι πάνω από 32^Ο C). Δεν είναι σοφό να δοκιμάσετε το φαγητό για να δείτε αν είναι ασφαλές, γιατί το φαγητό μπορεί να περιέχει επικίνδυνα μικρόβια και ακόμη να έχει καλή γεύση.

Πρέπει να ζεσταίνετε το φαγητό πολύ καλά (εσωτερική θερμοκρασία 73,8^ο C) πριν να το δώσετε στο μωρό. Ανακατέψετε καλά και ελέγξετε την θερμοκρασία πριν ταΐσετε το μωρό.

Πώς να καταψύξετε το φαγητό του μωρού

Αν γνωρίζετε πώς να καταψύξετε το φαγητό του μωρού, θα σας διευκολύνει πάρα πολύ γιατί θα μαγειρεύετε μια ποσότητα φαγητού, θα το χωρίζετε σε μερίδες και θα είστε εξασφαλισμένες για αρκετές ημέρες.

Πως θα το κάνετε

Αρχικά θα μαγειρεύετε το φαγητό του μωρού και στη συνέχεια πρέπει να το κρυώνετε όσο πιο γρήγορα γίνεται για να εμποδίσετε την ανάπτυξη μικροβίων. Για να κρυώσετε το φαγητό πιο γρήγορα, προσπαθήστε να απλώσετε το φαγητό σε ένα ρηχό δοχείο ή να βάλετε το δοχείο πάνω από μια κατσαρόλα με κρύο νερό, που θα βοηθήσει να κρυώσει το φαγητό.

Υπάρχουν πολλές μέθοδοι κατάψυξης του φαγητού.

Καθαρίστε πολύ καλά μια κανονική παγοθήκη που ήδη έχετε και βάλτε το φαγητό του μωρού σε κάθε θέση. Αν η παγοθήκη έχει καπάκι, θα ήταν ιδανικό γιατί έτσι το φαγητό δεν αναμειγνυόταν με άλλες οσμές από φαγητά που πιθανόν να υπάρχουν στην κατάψυξη. Αν όμως δεν διαθέτετε καπάκι, μπορείτε να τυλίξετε την παγοθήκη με ζελατίνα. Μην βάζετε αλουμινόχαρτο, γιατί κομμάτια του μπορεί να παραμένουν στο φαγητό.

Τοποθετήστε την παγοθήκη μέσα στην κατάψυξη και όταν οι κύβοι του φαγητού είναι σταθεροί, θα τους βγάλτε και θα τους μεταφέρετε σε πλαστικές σακούλες που κλείνουν και καταλαμβάνουν λιγότερο χώρο στην κατάψυξη. Σε κάθε σακούλα θα βάζετε μια μερίδα φαγητού.

Ο κάθε κύβος αντιστοιχεί περίπου σε 30 gr. Στην αρχή ένα κύβος είναι αρκετός για το γεύμα του μωρού, όμως καθώς μεγαλώνει θα βάζετε περισσότερους κύβους σε κάθε σακούλα.

Μπορείτε να προμηθευτείτε πλαστικές παγοθήκες, όμως θα προσέξετε να είναι ειδικά σχεδιασμένες για παιδικές τροφές και να μην περιέχουν επικίνδυνα χημικά (Βισουλφάνη). Άλλη εναλλακτική λύση είναι παγοθήκη από σιλικόνη ή από stainless steel.

Αντί για παγοθήκες, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μίνι φόρμες για κέικ από σιλικόνη και μετά να μεταφέρετε τους κύβους σε σακούλες.

Είναι σημαντικό να βάζετε ετικέτες στις σακούλες με το φαγητό, όπου θα αναγράφετε την ημερομηνία παρασκευής και τι περιέχει η κάθε σακούλα.

Πόσο χρόνο μπορώ να διατηρήσω το φαγητό του μωρού στην κατάψυξη;

Αν η κατάψυξη του ψυγείου σας λειτουργεί κανονικά, τα περισσότερα φαγητά διατηρούνται έως 3 μήνες,. Όμως καλό θα ήταν να χρησιμοποιείτε το φαγητό του μωρού μέσα σε ένα μήνα, πριν η γεύση και η θρεπτική αξία αρχίσουν να υποχωρούν.

Πάντοτε να καταναλώνετε πρώτα τους παλιότερους κύβους και μετά τους νεότερους.

Για να διατηρήσετε την καλλίτερη ποιότητα στο φαγητό που καταψύχετε, τοποθετήστε το στο πιο κρύο μέρος της κατάψυξης. Στο πάνω ράφι στην κατάψυξη του ψυγείου και στο κάτω ράφι, αν το ψυγείο έχει ράφια.

Συμβουλές

· Όλοι οι τύποι φαγητού του μωρού - ιδιαίτερα αυτά σε μορφή πουρέ- μπορούν να καταψυχθούν.

· Μην κάνετε τον πουρέ πιο λεπτόρρευστο πριν να τον καταψύξετε. Πολλές τροφές γίνονται πιο υδαρείς όταν λιώνουν (ιδιαίτερα τα φρούτα και τα λαχανικά), γι’ αυτό το λόγο μη προσθέσετε περισσότερο νερό πριν την κατάψυξη.

· Τα βότανα και μπαχαρικά χάνουν την γεύση τους στην κατάψυξη. Αν το επιβάλλει η συνταγή σας, αφήστε να τα προσθέσετε όταν θα λιώσετε το φαγητό και πριν να το ζεστάνετε.

· Πολλά φρούτα, όπως η μπανάνα, το αβοκάντο, τα μήλα και τα αχλάδια μπορεί να φαίνονται αρκετά καφέ όταν καταψυχθούν και μετά λιώσουν. Αυτό οφείλεται στην έκθεση του φρούτου στον αέρα και δεν ενέχει κανένα κίνδυνο για το μωρό σας.

· Αν το φαγητό σας περιέχει μαγειρεμένα ζυμαρικά και επειδή τα λιωμένα ζυμαρικά είναι τελείως πολτώδη, είναι καλλίτερα να μην αφήσετε τα ζυμαρικά να μαγειρευτούν τελείως, γιατί έτσι θα απορροφήσουν τα επιπλέον υγρά που παράγονται στην διάρκεια της κατάψυξης.

Μπορώ να καταψύξω φαγητά που μαγειρεύτηκαν από κατεψυγμένα τρόφιμα;

Βεβαίως και μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κατεψυγμένα λαχανικά ή κρέατα για να παρασκευάσετε το φαγητό του μωρού και κατόπιν να τα βάλατε στην κατάψυξη για μελλοντικά γεύματα.

Μπορώ να καταψύξω φαγητά που περιέχουν μητρικό ή βρεφικό γάλα;

Μπορείτε να καταψύξετε φαγητά που περιέχουν μητρικό γάλα, όμως δεν πρέπει ποτέ να καταψύξετε οποιοδήποτε φαγητό που περιέχει μητρικό που ήταν ήδη κατεψυγμένο, γιατί μπορεί να είναι επιβλαβές για το μωρό σας.

Επίσης, μπορείτε να καταψύξετε φαγητό που περιέχει βρεφικό γάλα, που το ετοιμάσατε πριν μαγειρέψετε το φαγητό. Πρέπει όμως να γνωρίζετε ότι η κατάψυξη του γάλακτος προκαλεί τον διαχωρισμό του λίπους και ότι το φαγητό που περιέχει βρεφικό γάλα μπορεί να φαίνεται ή να έχει διαφορετική υφή όταν αποψυχθεί..

Πως θα αποψύξετε το φαγητό του παιδιού

Το φαγητό από την κατάψυξη μπορείτε να το αποψύξετε:

Βάζοντας το στο ψυγείο. Ο πιο ασφαλής και εύκολος τρόπος για να αποψύξετε το φαγητό του μωρού είναι να επιλέξετε όλους του κατεψυγμένους κύβους φαγητού που θα χρειασθείτε για την επόμενη ημέρα και να τους βάλετε στο ψυγείο όλο το βράδυ. Οι κατεψυγμένοι κύβοι χρειάζονται περίπου 8 με 12 ώρες για να αποψυχθούν στα περισσότερα ψυγεία. Καλό είναι να σημειώσετε την ώρα που βγάλατε το φαγητό από την κατάψυξη και να το χρησιμοποιήσετε μέσα σε 24 ώρες αν περιέχει κρέας, κοτόπουλο ή ψάρι και μέσα σε 48 ώρες αν περιέχει οποιοδήποτε άλλο τρόφιμο.
Στη διάρκεια του μαγειρέματος.
Στο φούρνο μικροκυμάτων, στην θέση απόψυξης. ΠΡΈΠΕΙ να το μαγειρέψετε αμέσως γιατί ορισμένα μέρη του φαγητού θα είναι ήδη θερμά.
ΠΟΤΕ μην αποψύχετε το φαγητό του μωρού αφήνοντας το σε θερμοκρασία δωματίου ή πάνω από στάσιμο νερό.
Δεν πρέπει ποτέ να καταψύχετε ξανά το φαγητό του παιδιού που αποψύξατε, καθώς υπάρχει κίνδυνος δηλητηρίασης του μωρού σας.

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΡΟΦΩΝ

	Φρέσκο Ψυγείο	Μαγειρεμένο Εκτός ψυγείου	Μαγειρεμένο Ψυγείο	Μαγειρεμένο Κατάψυξη
Κρέας, Κοτόπουλο	48 ώρες	2 ώρες 1 ώρα αν Θ>32^ο C	24 ώρες	3 μήνες Καλλίτερα κατανάλωση σε 1 μήνα
Ψάρια	24 ώρες	2 ώρες 1 ώρα αν Θ>32^ο C	24 ώρες	3 μήνες Καλλίτερα κατανάλωση σε 1 μήνα
Αυγό	Φύλαξη σε ψυγείο	2 ώρες	24 ώρες
Όλες οι τροφές		2 ώρες 1 ώρα αν Θ>32^ο C	48 ώρες	3 μήνες Καλλίτερα κατανάλωση σε 1 μήνα