Οδοντοφυΐα και φροντίδα των δοντιών

Πότε αρχίζει το μωρό μου να βγάζει τα πρώτα του δοντάκια;

Τα περισσότερα μωρά εμφανίζουν τα πρώτα τους δοντάκια (νεογιλά) γύρω στον 6^ο μήνα της ζωής. Όλα τα μωρά όμως δεν είναι ίδια, έτσι ο χρόνος εμφάνισης των πρώτων νεογιλών ποικίλει.

Η μικρότερη ηλικία που μπορεί ένα μωρό να εμφανίσει το πρώτο του δοντάκι είναι 3 μηνών και η μεγαλύτερη 12 μηνών ή περισσότερο. Σε σπάνιες περιπτώσεις το πρώτο δοντάκι του μωρού είναι εμφανές από την γέννηση του.

Ο χρόνος που βγαίνουν τα δόντια και η εξέλιξη της οδοντοφυΐας επηρεάζεται από την κληρονομικότητα.

Οποτεδήποτε και αν βγει το πρώτο του δοντάκι, γιορτάστε το, βγάλτε φωτογραφίες και σημειώστε το στο βιβλιάριο του.

Τα δόντια βγαίνουν ένα κάθε φορά σε μια περίοδο μηνών και συχνά, όχι όμως πάντοτε, με αυτή την σειρά: Πρώτα τα δύο κάτω κεντρικά δόντια (τομείς), μετά τα δύο πάνω κεντρικά, μετά οι πλάγιοι τομείς πάνω και κάτω και ούτω καθεξής.

Τα δοντάκια στην αρχή μπορεί να μην είναι ίσια- όμως μην ανησυχείτε – θα ισιώσουν με τον καιρό.

Η οδοντοφυΐα των 20 πρώτων δοντιών των μωρού ολοκληρώνεται στην ηλικία των 2 - 3 περίπου ετών. Αυτά τα 20 δόντια του μωρού παραμένουν έως την ηλικία των 6-7 ετών, οπότε και αρχίζουν σταδιακά να αντικαθίστανται από τα μόνιμα δόντια.

Η σταδιακή σειρά που βγαίνουν τα νεογιλά δόντια
Κάτω μπροστινά - μέσοι τομείς Πάνω μπροστινά – μέσοι τομείς Πάνω πλάγιοι τομείς (στα πλάγια των μέσων τομέων) Κάτω πλάγιοι τομείς (στα πλάγια των μέσων τομέων) Πρώτοι τραπεζίτες  Κυνόδοντες Δεύτεροι τραπεζίτες	5 – 7  μηνών 6 – 8 μηνών 9 – 11 μηνών 10 – 12 μηνών 13-16 μηνών 16-23 μηνών 23-33 μηνών

Ποια είναι τα συμπτώματα που μπορεί να έχει το μωρό μου;

Δεν υπάρχει συμφωνία ότι η οδοντοφυΐα προκαλεί πράγματι κάποια συμπτώματα στα μωρά, όπως ανησυχία, διάρροια κα πυρετό ή αυτά τα συμπτώματα είναι αποτέλεσμα κάποιας ταυτόχρονης ιογενούς λοίμωξης.

Σε μερικά μωρά δεν παρατηρείται κανένα σύμπτωμα, όπως πόνος ή δυσφορία, όταν βγάζουν κάποια δόντια. Άλλες φορές μπορεί να παρατηρηθούν συμπτώματα, όπως:

·      Πολλά σάλια (που μπορούν να προκαλέσουν ερύθημα στο πρόσωπο)

·      Πρήξιμο και ευαισθησία στα ούλα

·      Ερυθρότητα στο ένα μάγουλο

·      Ευερεθιστότητα, γκρίνια

·      Να μασάει πολύ οτιδήποτε βρει

·      Άρνηση τροφής

·      Προβλήματα στον ύπνο

Τι μπορώ να κάνω για ανακουφίσω το μωρό μου από την δυσφορία;

 Γενικά, τα συμπτώματα πού σχετίζονται με την εμφάνιση των δοντιών είναι ήπια. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι που μπορείτε να κάνετε την οδοντοφυΐα του μωρού σας πιο εύκολη, απλώς πρέπει να προσπαθήσετε να βρείτε ποιος είναι κατάλληλος για το δικό σας μωρό.

1. Δακτύλιοι οδοντοφυΐας

·      Δώστε στο μωρό σας ένα δακτύλιο οδοντοφυΐας για να μασάει, έτσι θα ανακουφισθεί από την δυσφορία που νιώθει  και δεν θα προσέχει τον πόνο.

·      Μερικούς δακτυλίους μπορείτε να τους κρυώσετε στο ψυγείο. Ακολουθείστε τις οδηγίες για πόσο χρόνο χρειάζεται να κρυώσουν.

·      Μην βάζετε ένα δακτύλιο οδοντοφυΐας στην κατάψυξη, γιατί μπορεί να βλάψει τα ούλα του μωρού σας.

·      Ποτέ μην κρεμάτε ένα δακτύλιο οδοντοφυΐας γύρω από τον λαιμό του μωρού σας, υπάρχει κίνδυνος πνιγμού.

·      Μπορείτε να βρείτε και άλλα παιχνίδια που είναι κατάλληλα για το μωρό σας που βγάζει τα δοντάκια του.

·      Μπορείτε να του τρίψετε τα ούλα απαλά με ένα καθαρό δάκτυλο και θα ανακουφισθεί για λίγη ώρα.

2. Ανακουφιστικές γέλες

·      Για τα μωρά ηλικίας μεγαλύτερα των 4 μηνών, μπορείτε να τρίψετε απαλά τα ούλα του μωρού με μια μικρή ποσότητα από κάποια ανακουφιστική γέλη χωρίς ζάχαρη.

·      Οι ανακουφιστικές γέλες συχνά περιέχουν ήπιο τοπικό αναισθητικό, που βοηθά να μουδιάζουν τα ούλα και να απαλύνεται ο πόνος και η δυσφορία της οδοντοφυΐας. Οι γέλες περιέχουν και αντισηπτικά συστατικά, για να προλαμβάνουν την λοίμωξη στο στόμα του μωρού.

·      Βεβαιωθείτε ότι η γέλη που αγοράσετε είναι ειδικά σχεδιασμένη για μικρά παιδιά και όχι μια γέλη στόματος γενικής χρήσης, που δεν είναι κατάλληλη για παιδιά.

3. Αν το μωρό μασάει

·      Ένα από τα σημεία ότι το μωρό σας βγάζει τα δοντάκια του είναι όταν αρχίσει να μασάει τα δακτυλάκια του, τα παιχνίδια ή άλλα αντικείμενα που κρατάει στα χεράκια του.

·      Προσπαθήστε να του δώσετε υγιεινά πράγματα για να μασάει, ωμά φρούτα ή λαχανικά, όπως κομμάτια μήλου ή καρότου. Επίσης μπορείτε να δώσετε κόρα ψωμιού. Πρέπει όμως να είστε πάντα δίπλα του για να μην υπάρξει κίνδυνος πνιγμονής.

·   Αποφύγετε οποιοδήποτε προϊόν περιέχει πολύ ζάχαρη, γιατί μπορεί να προκαλέσουν τερηδόνα, ακόμη και αν το μωρό σας έχει λίγα δοντάκια.

4. Τα κρύα ροφήματα βοηθούν στην οδοντοφυΐα

·      Τα κρύα ροφήματα χωρίς ζάχαρη θα βοηθήσουν στην ανακούφιση του μωρού σας και μπορεί να βοηθήσουν αν έχει πάρα πολλά σάλια. Η καλλίτερη επιλογή είναι το κρύο νερό, όχι όμως πολύ κρύο. Μπορείτε να δώσετε και χυμό μήλου.

5. Παυσίπονα

·  Μπορείτε να δώσετε ένα παυσίπονο, όπως σιρόπι παρακεταμόλης (Depon, Panadol) ή ιβουπροφένης ( Algofren, Nurofen), ιδιαίτερα τις βραδινές ώρες.

·      Mη δίνετε στα παιδιά ασπιρίνη.

7. Αποσπάστε την προσοχή

·      Παρηγορώντας ή παίζοντας με το μωρό σας μπορεί μερικές φορές να του αποσπάσετε την προσοχή από το πόνο των ούλων του. Το μωρό σας μπορεί να μην έχει την διάθεση ή είναι πολύ ευερέθιστο και νευρικό για να παίξει, όμως άλλες φορές είναι ένας καλός τρόπος να βάλετε το μωρό να συγκεντρωθεί σε κάτι άλλο και να ξεχάσει τον πόνο του.

Προλαμβάνοντας τα εξανθήματα από την οδοντοφυΐα

Αν το μωρό σας έχει πάρα πολλά σάλια, φροντίστε να σκουπίζετε συχνά το πηγούνι του και το υπόλοιπο πρόσωπο του για να μη προκληθεί εξάνθημα.

Αν έχει προκληθεί εξάνθημα στο πρόσωπο του μωρού, σκουπίστε τα σάλια του μωρού, χωρίς να τρίβετε και βάλτε λίγη βαζελίνη πριν τον ύπνο για να προστατέψετε το δέρμα από επιδείνωση.

Ποια είναι η σημασία των νεογιλών δοντιών;

Η σημασία των νεογιλών δοντιών είναι μεγάλη τόσο για τη σωστή ανάπτυξη του στοματογναθικού συστήματος του παιδιού, όσο και για την μάσηση της τροφής, την επικοινωνία, αλλά και την εμφάνιση. Επίσης – κι αυτό είναι κάτι που πολύς κόσμος αγνοεί – είναι απολύτως απαραίτητα για τη διατήρηση του χώρου για την ομαλή ανατολή των μονίμων δοντιών.

Για όλους αυτούς τους λόγους, η αντίληψη ότι τα νεογιλά δόντια δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία, επειδή αντικαθίστανται με καινούργια, είναι πέρα για πέρα λανθασμένη.

Πότε αρχίζω να φροντίζω τα δόντια;

Με την ανατολή του πρώτου δοντιού πρέπει να αρχίσετε να το φροντίζετε, καθαρίζοντας το με μια βρεμένη γαζούλα. Σιγά – σιγά θα αρχίσετε να χρησιμοποιείτε οδοντόβουρτσα και οδοντόπαστα (κυκλοφορούν για βρέφη 6 μηνών και πάνω).

Μην ανησυχείτε αν δεν μπορείτε να βουρτσίσετε ικανοποιητικά στην αρχή. Ο σκοπό σας είναι να συνηθίσει το μωρό στη χρήση της οδοντόβουρτσας, σαν μέρος της καθημερινής ρουτίνας. Αφήστε το μωρό να σας παρακολουθεί, ενώ βουρτσίζετε τα δικά σας δόντια.

Συμβουλές βουρτσίσματος για παιδιά

·     Χρησιμοποιείστε μια πολύ μικρή ποσότητα οδοντόπαστας για τα μικρά βρέφη και ποσότητα ίση με μπιζέλι για τα παιδιά.

·      Σταδιακά αρχίστε να βουρτσίζετε τα δόντια του παιδιού πιο σχολαστικά, καλύπτοντας όλες τις επιφάνειες του δοντιού.

·      Βουρτσίζετε τα δόντια του παιδιού δύο φορές την ημέρα: πριν το βραδινό ύπνο και ακόμη άλλη μια φορά την ημέρα, όποτε έχετε ευχέρεια.

·      Ο καλλίτερος τρόπος να βουρτσίσετε τα δόντια ενός βρέφους είναι να κάθεται στα γόνατα σας, με το κεφάλι του να αναπαύεται στο στήθος σας. Για μεγαλύτερο παιδί, σταθείτε πίσω του και σηκώστε το κεφάλι του προς τα επάνω.

·      Βουρτσίστε τα δόντια με μικρές κυκλικές κινήσεις, καλύπτοντας όλες τις επιφάνειες και αφήστε το παιδί να φτύσει την οδοντόπαστα. Το ξέπλυμα με νερό έχει βρεθεί ότι μειώνει το όφελος του φθορίου.

·   Μπορείτε να καθαρίσετε τα δόντια του μωρού με μια βρεμένη γαζούλα με λίγη οδοντόκρεμα, που θα τυλίξετε σε ένα δάκτυλο σας και θα τρίψετε τα δόντια.

·      Συνεχίστε να βοηθάτε το παιδί σας να βουρτσίζει τα δόντια του έως ότου είναι ικανό να το κάνει μόνο του. Αυτό γίνεται συνήθως στην ηλικία των επτά χρόνων και μετά.

·      Αρχίστε να παίρνετε μαζί σας το παιδί στον οδοντίατρο, όταν θα πάτε για φροντίδα των δοντιών σας, για να συνηθίζει στην ιδέα.

Προλάβετε την τερηδόνα απομακρύνοντας τη ζάχαρη

Η ζάχαρη προκαλεί τερηδόνα. Τα παιδιά που τρώνε γλυκά κάθε ημέρα έχουν διπλάσια ποσοστά τερηδόνας σε σχέση με τα παιδιά που δεν τρώνε τόσο συχνά.

Η τερηδόνα προκαλείται όχι μόνο από την ποσότητα της ζάχαρης που περιέχεται στα γλυκά και στα ποτά, αλλά και από το πόσο συχνά τα δόντια βρίσκονται σε επαφή με την ζάχαρη. Αυτό σημαίνει ότι τα γλυκά ροφήματα σε μπιμπερό και τα γλειφιτζούρια  είναι ιδιαίτερα βλαπτικά, γιατί τα δόντια παραμένουν σε επαφή με την ζάχαρη (λούζονται) για μεγάλο χρονικό διάστημα.  Οι φρουτοχυμοί  μπορούν επίσης να βλάψουν τα δόντια. Να γιατί είναι καλλίτερα να δίνονται μετά τα γεύματα και όχι μεταξύ των γευμάτων.

Μέτρα μείωσης της ποσότητας της ζάχαρης

·      Μόλις το μωρό σας απογαλακτισθεί και αρχίσει τις στερεές τροφές, ενθαρρύνετε το να τρώει μόνο νόστιμες υγιεινές τροφές. Ελέγχετε όλες τις  πρόσθετες τροφές, αναψυκτικά και τα σιρόπια για ύπαρξη ζάχαρης.

·      Δίνετε γλυκές τροφές και φρουτοχυμούς μόνο στη διάρκεια των γευμάτων.

·      Μην δίνετε μπισκότα ή γλυκά σαν κεράσματα. Ζητήστε από τους συγγενείς και του φίλους σας να κάνουν το ίδιο. Χρησιμοποιήστε για δώρα αντικείμενα, όπως αυτοκόλλητα, σήματα, μολύβια, μικρά βιβλία, σημειωματάρια, χρωματιστά βιβλία. Είναι πιο ακριβά, όμως κρατάνε περισσότερο.

·      Αν τα παιδιά θέλουν να φάνε σοκολάτα ή κάποιο γλυκό, είναι λιγότερο βλαπτικό για τα δόντια τους, αν φάνε όλη τη σοκολάτα ή το γλυκό στο τέλος του γεύματος από το να τα φάνε λίγο – λίγο και μάλιστα ενδιάμεσα από τα γεύματα.

·      Πριν το βραδινό ύπνο ή στη διάρκεια της νύκτας, δώστε στο μωρό σας μόνο γάλα ή νερό και όχι χυμούς ή γλυκά ροφήματα.

·   Μην δίνετε γλυκά ροφήματα με τεχνητές γλυκαντικές ουσίες, όπως σακχαρίνη ή ασπαρτάμη.

·      Μην δίνετε φρουτοχυμούς με μπιμπερό, γιατί μπορεί να αυξήσουν την τερηδόνα. Βάλτε τους φρουτοχυμούς και τα γλυκά ροφήματα σε κύπελλο και πέστε στο παιδί να πιει το χυμό του γρήγορα.

·      Ελέγξτε την συνολική κατανάλωση ζάχαρης της οικογένειας και βρέστε τρόπους για να την μειώσετε.

·      Η σουκρόζη, η δεξτρόζη, η μαλτόζη, η φρουκτόζη και το υδρολυμένο άμυλο είναι όλα σάκχαρα. Η μαλτοδεξτρίνη δεν είναι σάκχαρο, όμως και αυτή μπορεί να προκαλέσει τερηδόνα.

 http://www.babycenter.com/0_teething_11243.bc
 http://www.nhs.uk/Conditions/pregnancy-and-baby/Pages/teething-and-tooth-care.aspx#close