Αιτίες της καθυστέρησης της ομιλίας

Αιτίες της καθυστέρησης της ομιλίας

Νοητική καθυστέρηση

Απώλεια ακοής

Καθυστέρηση ωρίμανσης (αναπτυξιακή καθυστέρηση ομιλίας)

Εκφραστική διαταραχή γλώσσας (αναπτυξιακή εκφραστική αφασία)

Διγλωσσία

Ψυχοκοινωνική αποστέρηση

Αυτισμός

Προαιρετική αλαλία

Δεκτική αφασία

Εγκεφαλική παράλυση

Οι τρεις πιο συχνές αιτίες καθυστέρησης της ομιλίας είναι η νοητική υστέρηση, η απώλεια ακοής και η καθυστέρηση  ωρίμανσης

Απώλεια ακοής

Η ακέραιη ακοή στα πρώτα χρόνια της ζωής είναι ζωτική για την ανάπτυξη της γλώσσας και της ομιλίας. Η απώλεια της ακοής σε πρώιμο στάδιο της ανάπτυξης μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλη καθυστέρηση της ομιλίας.

Η απώλεια της ακοής μπορεί να είναι αγωγιμότητας ή νευροαισθητική. Η πρώτη συχνά προκαλείται από εκκριτική μέση ωτίτιδα. Τέτοια απώλεια είναι ενδιάμεση και ποικίλει από 15 έως 20 dB. Μερικές μελέτες  έχουν δείξει ότι παιδιά με απώλεια ακοής λόγω αγωγιμότητας που συνδέεται με υγρό στο μέσο αυτί, βρίσκονται σε κίνδυνο για καθυστέρηση ομιλίας. Η νευροαισθητική απώλεια ακοής μπορεί, επίσης, να προκαλείται από ανωμαλίες των δομών του μέσου αυτιού και την ατρησία του έξω ακουστικού πόρου.

             Η νευροαισθητική απώλεια ακοής μπορεί να είναι αποτέλεσμα ενδομήτριας λοίμωξης, πυρηνικού ίκτερου, ωτοτοξικών φαρμάκων, μικροβιακής μηνιγγίτιδας, υποξίας, ενδοκράνιας αιμορραγίας, κάποιων συνδρόμων (πχ, σύνδρομο Pendred, σ. Waardenburg, σ.  Usher) και χρωμοσωμιακών ανωμαλιών (πχ, σύνδρομα τρισωμίας). Η απώλεια ακοής είναι πιο βαριά σε υψηλές συχνότητες.

Καθυστέρηση ωρίμανσης

             Η καθυστέρηση ωρίμανσης (αναπτυξιακή καθυστέρηση γλώσσας) προσμετρά για αξιόλογο ποσοστό παιδιών που αργούν να μιλήσουν. Στη κατάσταση αυτή, η καθυστέρηση συμβαίνει στην ωρίμανση των διαδικασιών του κεντρικού νευρικού συστήματος που απαιτούνται για να παραχθεί ομιλία. Είναι πιο συχνή στα αγόρια και συχνά ανευρίσκεται ανάλογο οικογενειακό ιστορικό. Παρόλα αυτά, η πρόγνωση για αυτά τα παιδιά είναι εξαιρετική και συνήθως έχουν φυσιολογική ανάπτυξη ομιλίας στην ηλικία της εισόδου στο σχολείο.

Εκφραστική διαταραχή της γλώσσας

             Τα παιδιά με εκφραστική διαταραχή της γλώσσας (αναπτυξιακή εκφραστική αφασία) αποτυγχάνουν να αναπτύξουν την χρήση της ομιλίας στη συνηθισμένη ηλικία.

Τα παιδιά αυτά έχουν φυσιολογική ευφυΐα, φυσιολογική ακοή, καλές συναισθηματικές σχέσεις  και φυσιολογικές ικανότητες άρθρωσης. Το πρωταρχικό έλλειμμα φαίνεται ότι είναι μια εγκεφαλική δυσλειτουργία που έχει ως αποτέλεσμα μια ανικανότητα να μεταφράσει τις ιδέες σε ομιλία.

Η αντίληψη της ομιλίας είναι κατάλληλη για την ηλικία του παιδιού. Τα παιδιά αυτά μπορεί να χρησιμοποιούν χειρονομίες για να συμπληρώσουν την περιορισμένη λεκτική έκφρασή τους.

 Ενώ το παιδί με καθυστέρηση ωρίμανσης, τελικά θα αναπτύξει φυσιολογική ομιλία, το παιδί με εκφραστική διαταραχή της γλώσσας χρειάζεται βοήθεια για αναπτύξει φυσιολογική ομιλία. Μερικές φορές είναι δύσκολο, εάν όχι αδύνατο, να ξεχωρίσει κάποιος σε πρώιμο στάδιο ένα παιδί με καθυστέρηση ωρίμανσης από ένα παιδί με εκφραστική διαταραχή της γλώσσας.

Η καθυστέρηση ωρίμανσης όμως είναι πολύ πιο συχνή αιτία καθυστέρησης της ομιλίας από ότι η εκφραστική διαταραχή της γλώσσας, η οποία αποτελεί μόνο ένα μικρό ποσοστό όλων των περιπτώσεων. Το παιδί με εκφραστική διαταραχή της γλώσσας βρίσκεται σε κίνδυνο για δυσκολίες μάθησης που οφείλονται στη γλώσσα (δυσλεξία). Επειδή η διαταραχή αυτή δεν είναι αυτοδιορθώσιμη, είναι απαραίτητη η ενεργός επέμβαση.

Διγλωσσία

             Το σπιτικό περιβάλλον με δύο γλώσσες μπορεί να προκαλέσει προσωρινή καθυστέρηση στην έναρξη και των δύο γλωσσών. Η αντίληψη όμως του δίγλωσσου παιδιού για τις δύο γλώσσες είναι φυσιολογική για παιδί της ίδιας ηλικίας, και το παιδί συνήθως είναι ικανό και για τις δύο γλώσσες πριν από την ηλικία των πέντε χρόνων.

Ψυχοκοινωνική αποστέρηση

             Η φυσική στέρηση ( πχ, φτώχεια, υποσιτισμός) και κοινωνική στέρηση (πχ, ανεπαρκής γλωσσικός  ερεθισμός, απουσία γονέων, συναισθηματικό άγχος, παραμέληση παιδιού) έχουν αντίθετη δράση στην ανάπτυξη της ομιλίας. Τα κακοποιημένα παιδιά, τα οποία ζουν με τις οικογένειές τους δεν φαίνεται να έχουν καθυστέρηση ομιλίας, εκτός αν και αυτά υπόκεινται σε παραμέληση. Επειδή οι γονείς που παραμελούν τα παιδιά είναι πιο πιθανό από ότι άλλοι γονείς να αγνοήσουν τα παιδιά τους και λιγότερο πιθανό να χρησιμοποιούν προφορικά μηνύματα για να επικοινωνήσουν μαζί τους, τα κακοποιημένα παιδιά έχουν αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσουν καθυστέρηση ομιλίας.

Εκλεκτική αλαλία

Η εκλεκτική αλαλία είναι μια κατάσταση, στην οποία τα παιδιά δεν μιλούν επειδή δεν θέλουν. Τα παιδιά με εκλεκτική αλαλία θα μιλήσουν όταν θα βρίσκονται μόνα τους, με τους φίλους τους και μερικές φορές με τους γονείς τους, όμως δεν μιλούν στο σχολείο, σε δημόσιους χώρους ή με ξένους. Η κατάσταση αυτή παρατηρείται πιο συχνά στα κορίτσια. Σημαντικό ποσοστό παιδιών με εκλεκτική αλαλία έχουν επίσης ελλείμματα άρθρωσης ή γλώσσας.

Η βάση της αλαλίας είναι συνήθως  κάποια ψυχοπαθολογία της οικογένειας. Τα παιδιά με εκλεκτική αλαλία συνήθως εκδηλώνουν και άλλα συμπτώματα φτωχής προσαρμογής, όπως φτωχές σχέσεις με συνομηλίκους ή υπερεξάρτηση από τους γονείς. Γενικώς, τα παιδιά αυτά είναι αρνητικά, ντροπαλά, δειλά και απόμακρα. Η κατάσταση αυτή μπορεί να παραμένει για μήνες ή χρόνια.