Πίνακας οροσήμων ομιλίας στα παιδιά

Γέννηση	Τα νεογέννητα βγάζουν διάφορους ήχους, με τους οποίους οι γονείς καταλαβαίνουν ότι τα μωράκια βιώνουν ευχαρίστηση ή πόνο.
Έως το τέλος του 3ου μήνα	Το παιδί σας πρέπει: Να χαμογελάει όταν εμφανίζεστε Να ξαφνιάζεται όταν ακούει δυνατούς θορύβους Να βγάζει ήχους σαν «κουκούρισμα» Να ησυχάζει ή να χαμογελάει όταν του μιλάνε Να φαίνεται ότι αναγνωρίζει την φωνή σας Να κλαίει διαφορετικά  για διαφορετικές ανάγκες (άλλο κλάμα δηλώνει πεινάω και άλλο πονάω)
Έως το τέλος του 6ου μήνα	Στην ηλικία αυτή η παραγωγή ήχων κυριαρχεί και μερικές φορές το μωρό σας θα ακούγεται σαν να μιλάει. Το παιδί σας πρέπει: Να βγάζει ήχους σαν γουργουρητό, όταν παίζει μαζί σας ή είναι μόνο του Να παράγει και να κάνει ποικιλία από ήχους Να χρησιμοποιεί τη φωνή του για να εκδηλώσει ευχαρίστηση ή δυσαρέσκεια Να κινεί τα μάτια του προς την κατεύθυνση των ήχων Να αντιδρά στις αλλαγές του τόνου της φωνή σας Να παρατηρεί ότι μερικά παιχνίδια παράγουν ήχους Να προσέχει την μουσική
Έως το τέλος του 12ου μήνα Μην ανησυχείτε εάν δεν έχει μιλήσει ακόμη στο τέλος του πρώτου χρόνου	Το παιδί σας πρέπει: Να προσπαθεί να μιμηθεί λέξεις Να λέει λίγες λέξεις όπως μαμά, μπαμπά με σημασία Να καταλαβαίνει απλές οδηγίες, όπως «έλα εδώ» Να αναγνωρίζει λέξεις για κοινά πράγματα, όπως  παπούτσια Να γυρίζει και να κοιτάζει προς την κατεύθυνση των ήχων Να αντιδρά στο «όχι»
Έως το τέλος του 18ου μήνα Μην ανησυχείτε εάν δεν λέει άλλη λέξη εκτός από μαμά και μπαμπά έως τους 18 μήνες	Το παιδί σας πρέπει: Να δείχνει σε ένα αντικείμενο ή εικόνα όταν το ονομάζετε Να ανταποκρίνεται στο όνομα του Να αναγνωρίζει τα ονόματα γνωστών ατόμων, αντικειμένων και τα μέρη του σώματος του ή της κούκλας (χεράκια, ποδαράκια, ματάκια, αυτάκια) Να ακολουθεί απλές οδηγίες που συνοδεύονται με χειρονομίες Να λέει 8 με 10 λέξεις, εκτός από την ακατάληπτη γλώσσα. Το 20% - 25% της ομιλίας γίνεται κατανοητή από τους ξένους.
Έως το τέλος του 24ου μήνα	Το παιδί σας πρέπει: Να χρησιμοποιεί απλές εκφράσεις, όπως «κι άλλο γάλα» Να κάνει ερωτήσεις με δύο – τρεις λέξεις Να ακολουθεί απλές οδηγίες χωρίς την βοήθεια των χειρονομιών (κλείσε την πόρτα, φέρε τις παντόφλες σου) Να λέει τουλάχιστο 50 λέξεις. Μείωση της ακατάληπτης  γλώσσας. Το 60% - 70% της ομιλίας  γίνεται κατανοητή από τους ξένους.
2 - 2 ½ χρόνων	Το παιδί σας πρέπει: ·      Να έχει λεξιλόγιο  400 λέξεων, συμπεριλαμβανομένων των ονομάτων. ·      Να σχηματίζει φράσεις δύο - τριών λέξεων. ·      Να κάνει χρήση των αντωνυμιών. ·      Μείωση της ηχολαλίας. ·      Το 75% της ομιλίας του να γίνεται κατανοητή από τους ξένους.
2 ½ - 3 χρόνων       Μην ανησυχείτε εάν επαναλαμβάνει συχνά λέξεις ή συλλαβές στην αρχή της φράσης, ειδικά όταν ενθουσιάζεται	Το παιδί σας πρέπει: Να κατανοεί και να εκτελεί σύνθετες οδηγίες Να ονομάζει οικεία αντικείμενα (όχι απαραίτητα με καθαρή άρθρωση) Να λέει το όνομα του Να διατυπώνει συχνές ερωτήσεις (ποιο, τι που) Να χρησιμοποιεί σωστά τις προσωπικές αντωνυμίες (εγώ, εσύ, εμένα, αυτόν) Να χρησιμοποιεί απλές ολοκληρωμένες προτάσεις (Μαμά κοίτα ένα παιδάκι) Να επιδίδεται σε συμβολικό παιχνίδι και παιχνίδι αναπαραστάσεων (κουκλόσπιτο) Να μπορεί να ανταπεξέλθει σε απλούς σύντομους διαλόγους με τα οικεία πρόσωπα Να ακούει με ευχαρίστηση ποιηματάκια/τραγουδάκια με ομοιοκαταληξία (όπως το άχ κουνελάκι). Να μπορεί να συμμετέχει στις χειρονομίες που το συνοδεύουν. Να χρησιμοποιεί τον πληθυντικό και τον αόριστο. Να ξέρει την ηλικία και το φύλο.                                            Να μετράει τρία αντικείμενα σωστά. Το 80% - 90% της ομιλίας του γίνεται κατανοητή από τους ξένους
3  - 4 χρόνων                    Μην ανησυχείτε εάν απλουστεύει φωνολογικά τις λέξεις. Σιγά – σιγά η άρθρωση του θα ξεκαθαρίσει	Ραγδαία αύξηση του λεξιλογίου Πρέπει να μπορεί: Να χρησιμοποιεί τρεις έως έξι λέξεις ανά πρόταση. Να υποβάλλει ερωτήσεις, να συζητά, να συσχετίζει τις εμπειρίες, να διηγείται ιστορίες. Να καταλαβαίνει απλές ιστορίες και να ζητά να τις ξανακούσει Να μετράει έως το 10 Να χρησιμοποιεί σωστά τον πληθυντικό Να χρησιμοποιεί προτάσεις με σωστή γραμματική (άρθρα, προθέσεις, συνδέσμους, μόρια) Να μπορεί να αφηγηθεί απλά και πρόσφατα γεγονότα Να συνεργάζεται/παίζει με άλλα παιδιά (μαζί τους) Σχεδόν  το σύνολο της ομιλίας του γίνεται κατανοητή από τους ξένους.
4 – 5  χρόνων Μην ανησυχείτε εάν δεν λέει το ρ και τα οδοντικά θ - δ	Πρέπει: Η άρθρωση του να είναι ευκρινής σε τρίτους Να μιλάει με σωστή γραμματική - Να χρησιμοποιεί εύστοχο λεξιλόγιο όταν εκφράζεται (αποφεύγοντας λέξεις όπως αυτό, εκείνο, τέτοιο) Να χρησιμοποιεί προτάσεις με έξι έως οκτώ λέξεις. Να λέει τέσσερα χρώματα. Να γνωρίζει και να απαγγέλλει ποιηματάκια με ομοιοκαταληξία Να γνωρίζει το ονοματεπώνυμο του και την ηλικία του Να προσέχει τις ιστορίες και τα παραμύθια που ακούει να μπορεί να αφηγηθεί κάποιο παραμύθι ή ιστορία Να ζητάει να μάθει τη σημασία των αφηρημένων λέξεων και να προσπαθεί να τις εντάξει στο λόγο του Να συμμετέχει στις δραστηριότητες στον παιδικό σταθμό
5 χρόνων και άνω Μην ανησυχείτε εάν στις πρώτες προσπάθειες γραφής γράφει με αντίστροφο προσανατολισμό γραμμάτων πχ γράφει 3 αντί για ε	Κατάκτηση σχολικής ετοιμότητας Χρησιμοποιεί λεξιλόγιο 1500 – 3000 λέξεων Μιλά καθαρά. Λέει όλα τα σύμφωνα Χρησιμοποιεί σωστά τους χρόνους των ρημάτων (παρόν – παρελθόν – μέλλον) όταν μιλάει Συνδέει γεγονότα με σχέσεις αιτίας  -  αποτελέσματος Επιδεικνύει ενδιαφέρον για βιβλία – διαβάζει εικόνες Μπορεί να σχεδιάσει (αντιγράφει) σχήματα, σύμβολα, γράμματα ή το όνομα του Αναγνωρίζει γράμματα που έχει μάθει στο νηπιαγωγείο Μπορεί να επαναλάβει αλληλουχίες 4 – 5 στοιχείων πχ 4,5,6,7 Μπορεί να ορίσει έννοιες αντικειμένων ανάλογα με την κατηγορία του (το μήλο είναι φρούτο, το λιοντάρι είναι ζώο) Ολοκληρώνει τις προτάσεις του χωρίς γραμματικά σφάλματα Απολαμβάνει ανέκδοτα, γλωσσοδέτες και άλλα λεκτικά παιχνίδια Αφηγείται με επάρκεια γεγονότα της προσωπικής του ζωής Ονομάζει με ευχέρεια αντικείμενα που ζητά ή περιγράφει Ολοκληρώνει τις εργασίες που του ανατίθενται Διατυπώνει λογικές απορίες Επικοινωνεί εξίσου καλά με συνομηλίκους και ενήλικες Συμμετέχει σε δραστηριότητες – ομαδικές συζητήσεις στο νηπιαγωγείο