ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ (3)

Είναι ασφαλές αν καπνίζω;

Αν και γενικά το κάπνισμα δεν συνιστάται, τα οφέλη του θηλασμού είναι μεγαλύτερα από τον κίνδυνο της νικοτίνης. Ακόμη και τα παιδιά που τρέφονται με ξένο γάλα και οι μητέρες τους καπνίζουν απεκκρίνουν νικοτίνη και νικοτινίνη στα ούρα τους.

·         Τα μωρά που ζουν σε περιβάλλον που οι ενήλικες καπνίζουν έχουν μεγαλύτερη συχνότητα αναπνευστικών προβλημάτων, ιδιαίτερα λοιμώξεις και άσθμα. Ο θηλασμός προσφέρει κάποιου βαθμού προστασία και από τις λοιμώξεις και το άσθμα. Για τον λόγο αυτό, τα παιδιά των μητέρων που καπνίζουν πρέπει να θηλάζουν γιατί τότε:

• Έχουν καλύτερη γενική υγεία.
• Έχουν λιγότερες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος
• Έχουν λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν από το βρεφικό σύνδρομο του αιφνίδιου θανάτου.

• Όμως η μητέρα θα πρέπει να καταβάλλει οποιαδήποτε προσπάθεια επιβάλλεται για να σταματήσει το κάπνισμα όσο το δυνατό πιο γρήγορα. Να ζητήσει βοήθεια από ειδικούς στη διακοπή του καπνίσματος.
• Αν δεν μπορεί να το διακόψει θα πρέπει να καπνίζει λιγότερο
• Να μην καπνίζει κοντά στο μωρό, ούτε μέσα στο σπίτι
• Να αλλάζει ρούχα πριν να πάρει αγκαλιά το μωρό, γιατί στα ρούχα παραμένουν χημικές ουσίες που αφήνει το κάπνισμα.
• Θα  πρέπει να καπνίζει τουλάχιστον  2,5 ώρες πριν από τον θηλασμό.

  

Είναι ασφαλές αν πίνω αλκοόλ;

Η μητέρα πρέπει να αποφεύγει την χρήση αλκοολούχων ποτών.

• Διότι το αλκοόλ συγκεντρώνεται στο μητρικό γάλα και αναστέλλει την παραγωγή γάλακτος.
• Τα πιο συχνά αλκοολούχα ποτά στον κόσμο είναι το κρασί και η μπύρα.
• Απορροφούνται γρήγορα και σε 30 – 60 λεπτά της ώρας είναι σε ανώτερες τιμές στο μητρικό γάλα.
• Προκαλούν σημαντική και ομοιόμορφη αλλαγή στην οσμή του γάλακτος.
• Τα μωρά θηλάζουν πιο πολύ, όμως καταναλώνουν λιγότερο γάλα. Οι μητέρες δεν αντιλαμβάνονται ότι τα μωρά καταναλώνουν λιγότερο.

Σε μια εορταστική στιγμή, επιτρέπεται ένα μικρό αλκοολούχο ποτό, όμως ο θηλασμός πρέπει να αποφεύγεται για 2 ώρες μετά το ποτό, για να ελαττωθούν οι επιπτώσεις στο μωρό.

Επιτρέπεται να πίνω καφέ;

Η μητέρα επιτρέπεται να πίνει ένα με δύο καφέδες την ημέρα. Μόνο μικρές ποσότητες της καφείνης εμφανίζονται στο γάλα, όμως αν η μητέρα καταναλώνει μεγάλη ποσότητα καφείνης ημέρα με την ημέρα, η καφείνη αθροίζεται στο μωρό, το οποίο μπορεί να εκδηλώσει συμπτώματα, όπως ευερεθιστότητα, αυπνία, τρομώδεις κινήσεις. Τα συμπτώματα υποχωρούν αμέσως με την μείωση της κατανάλωσης της καφείνης.

 Μπορώ να θηλάσω αν είμαι άρρωστη;

Μερικές γυναίκες πιστεύουν ότι όταν είναι άρρωστες δεν πρέπει να θηλάσουν. Όμως, οι περισσότερες κοινές λοιμώξεις, όπως ιώσεις, γρίπη, διάρροια ή  ουρολοίμωξη δεν μεταδίδονται μέσα από το γάλα. Στην πραγματικότητα, αν είστε άρρωστες, το γάλα σας περιέχει αντισώματα τα οποία θα προστατεύσουν το μωρό σας. Εξάλλου μέχρι να εκδηλώσετε τα συμπτώματα της ίωσης, ήδη έχετε επαφή με το μωρό σας αρκετό καιρό και μπορεί να του έχετε μεταδώσει την ίωση μέσω του αναπνευστικού συστήματος ή με τα χέρια.

  

Σε ποιες καταστάσεις δεν επιτρέπεται ο θηλασμός;

Αν και το μητρικό γάλα είναι η άριστη τροφή για το μωρό, υπάρχουν κάποιες καταστάσεις που το μωρό δεν πρέπει να θηλάσει από την μητέρα του. Ο θηλασμός δεν επιτρέπεται:

       Σε Βρέφη με ειδικές τροφικές απαιτήσεις

• κλασική γαλακτοζαιμία- σπάνια μεταβολική νόσος.

      Σε Λοιμώδη νοσήματα της μητέρας

• Λοίμωξη από κυτταρομεγαλοϊό – αν θηλάσει ή όχι εξαρτάται από ατομικές περιστάσεις.
• Απλός έρπητας- Εάν είναι ενεργός σε ένα μαστό, μπορεί να θηλάσει από τον μαστό που δεν είναι πάσχει.
•  HIV  - ο ιός που προκαλεί το AIDS, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να περάσει ο ιός μέσα από το μητρικό γάλα. Όλες οι γυναίκες πρέπει να γνωρίζουν την κατάσταση τους σχετικά με τον HIV, πριν αποφασίσουν να θηλάσουν.
• Λοίμωξη με τον ανθρώπειο ιό της λευχαιμίας Τ- λεμφοκυττάρων τύπου 1 κα 2
• Ενεργός, αθεράπευτη φυματίωση. Μπορεί να αρχίσει ο θηλασμός μετά από 2 εβδομάδες από την έναρξη της θεραπείας. Στη διάρκεια αυτού του χρόνου, η μητέρα μπορεί να διατηρήσει την γαλακτοφορία της βγάζοντας το γάλα με ηλεκτρική αντλία και να το διατηρήσει στο ψυγείο, αφού η νόσος δεν μεταδίδεται με το γάλα.

       Όταν η μητέρα παίρνει φάρμακα

• Φάρμακα χημειοθεραπείας για θεραπεία καρκίνου, όπως αντιμεταβολίτες. Συνιστάται διακοπή του θηλασμού για όσο χρόνο τα φάρμακα παραμένουν στο μητρικό γάλα.
• Παράνομα φάρμακα – Αμφεταμίνες, κοκαΐνη, ηρωίνη, μαριχουάνα ή φανυλκυκλιδίνη. Διακοπή του θηλασμού για όσο χρόνο τα φάρμακα απομακρυνθούν από τον οργανισμό της μητέρας.
• Πριμακίνη και κινιδίνη – Αντενδείκνυνται εάν το μωρό ή η μητέρα έχει έλλειψη του ενζύμου G6PD.
• Μετρονιδαζόλη – Διακοπή του θηλασμού τουλάχιστον για 12 -24 ώρες μετά την χορήγηση.
• Ραδιενεργά ισότοπα για διαγνωστικούς ή θεραπευτικούς σκοπούς.
• Θεραπεία με ακτινοβολίες, συνιστάται διακοπή του θηλασμού για όσο χρόνο η ραδιενέργεια παραμένει στο γάλα.

  

Πότε οι μητέρες πρέπει να σταματήσουν προσωρινά τον θηλασμό;

Υπάρχουν καταστάσεις στις οποίες ο θηλασμός πρέπει να σταματήσει προσωρινά. Στις περιπτώσεις αυτές  η μητέρα πρέπει να βγάζει το γάλα με τα χέρια ή το  θήλαστρο και  όσο συχνά θήλαζε για να διατηρήσει τη ροή του γάλακτος. Το γάλα αυτό πρέπει να το πετάει.

Η μητέρα δεν πρέπει να θηλάζει έως ότου οι παρακάτω καταστάσεις θεραπευτούν:

·         Μολυσματικές βλάβες στους μαστούς όπως: δοθιήνες, μολυσματικό κηρίο και έρπητα. Ο θηλασμός δεν επιτρέπεται έως ότου οι βλάβες θεραπευτούν τελείως.

·         Μια δόση ραδιενεργού ουσίας που δίνεται για διαγνωστικούς σκοπούς. Η προσωρινή διακοπή του θηλασμού συνιστάται έως ότου το φάρμακο εξαφανιστεί από το αίμα της μητέρας.

  

Σε ποιές  καταστάσεις επιτρέπεται ο θηλασμός;        

Κάποιες καταστάσεις έχει αποδειχθεί ότι είναι συμβατές με τον θηλασμό. Ο θηλασμός επιτρέπεται αν:

• Η μητέρα είναι θετική στην ηπατίτιδα Β. Τα μωρά λαμβάνουν ειδική ανοσοσφαιρίνη και αρχίζουν τον εμβολιασμό.
• Η μητέρα είναι θετική στην ηπατίτιδα C ( έχει αντισώματα για την ηπατίτιδα C ή είναι ηπατίτιδα C - RNA θετική)
• Η μητέρα έχει ηπατίτιδα A. Το νεογέννητο σπάνια μολύνεται με κάθετη μετάδοση στη διάρκεια του θηλασμού. Εάν η μητέρα παρουσιάσει λοίμωξη μέσα σε 2 εβδομάδες μετά τον τοκετό, ο θηλασμός επιτρέπεται αν το μωρό πάρει γ σφαιρίνη. Η μητέρα που πάσχει από ηπατίτιδα Α και έχει λάβει ανοσοσφαιρίνη, μπορεί να θηλάσει.
• Η μητέρα είχε προηγούμενες θετικές δοκιμασίες για φυματίωση χωρίς όμως στοιχεία ενεργού νόσου.
• Η μητέρα είναι φορέας του κυτταρομεγαλοϊού (CMV), η οποία δεν νόσησε πρόσφατα και το νεογέννητο είναι τελειόμηνο. Εάν υπάρχει πρόσφατη νόσηση και το μωρό είναι πρόωρο (βάρος γέννησης 1500 g) η απόφαση για θηλασμό θα παρθεί έχοντας υπόψη τα δυνητικά οφέλη του μητρικού γάλακτος σε σχέση με το κίνδυνο μετάδοσης της λοίμωξης μέσω του γάλακτος. Η ψύξη και η παστερίωση του γάλακτος μειώνει σημαντικά το φορτίο του ιού στο γάλα.
• Η μητέρα είναι χορτοφάγος, όμως η μητέρα πρέπει να παίρνει συμπλήρωμα βιταμίνης Β12.
• Η μητέρα δεν τρέφεται καλά. Το μητρικό γάλα εξακολουθεί να είναι υψηλής ποιότητας.
• Η μητέρα είναι γνωστό ότι έχει μολυνθεί με τοξόπλασμα.  Η εγκυμονούσα ή θηλάζουσα γυναίκα δεν πρέπει να έρχεται σ’ επαφή με τα περιττώματα της γάτας, τα οποία πρέπει να πετάγονται καθημερινά, γιατί οι ωοκύστεις του τοξοπλάσματος δεν είναι μολυσματικές τις πρώτες 48 ώρες. Μετάδοση με τον θηλασμό δεν έχει αποδειχθεί. Από την άλλη,  η μητέρα παρέχει αντισώματα μέσω του γάλακτος.

• Η  μητέρα  έχει εκτεθεί σε χαμηλά επίπεδα περιβαλλοντικών χημικών παραγόντων. Το μητρικό γάλα είναι η πιο υγιεινή επιλογή σ’ ένα μολυσμένο κόσμο. Σε γενικές γραμμές χημικές ουσίες που είναι λιποφιλικές (διαλύονται στο λίπος) βρίσκονται στο λίπος του μητρικού γάλακτος. Όσο η έκθεση της μητέρας σε περιβαλλοντικούς χημικούς παράγοντες είναι μεγαλύτερη, τόσο ο κίνδυνος μόλυνσης του γάλακτος είναι μεγαλύτερος.

• Τα βαρέα μέταλλα, μόλυβδος, υδράργυρος, κάδμιο, έχουν σχέση με την παροχή νερού, με το γάλα της αγελάδας και ακόμη και τα βρεφικά γάλατα, γιατί αναμειγνύονται με νερό που μπορεί να περιέχει βαρέα μέταλλα. Τα μωρά που θηλάζουν έχουν μικρότερη έκθεση σε σχέση με τα μωρά που παίρνουν ξένο γάλα.. Ο μητρικός θηλασμός σπανίως δεν επιτρέπεται, εκτός από ασυνήθεις περιστάσεις, όπως να υπάρχει μεγάλη έκθεση σε κάποια από αυτά.

• Ραδιενεργά σωματίδια (στρόντιο 90, ιώδιο 131). Ο θηλασμός επιτρέπεται γιατί στο μητρικό γάλα ανιχνεύονται σε πολύ μικρότερα ποσοστά και δεν αποτελούν κίνδυνο για το μωρό.

• Στις συνήθεις περιπτώσεις ίκτερου του νεογέννητου δεν υπάρχει ένδειξη να διακοπεί ο θηλασμός.

Μπορώ να κάνω χρήση διαφόρων βοτάνων;

Στη σημερινή εποχή τα βότανα και τα ροφήματα από βότανα χρησιμοποιούνται ευρέως. Πολλά από αυτά και κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και της γαλουχίας.  Ενώ πολλά από τα ροφήματα βοτάνων περιέχουν αβλαβείς ουσίες, μερικά μπορεί να περιέχουν ενεργά συστατικά πάνω στα οποία βασίζονται παραδοσιακές θεραπείες.

Ένας αριθμός φυσικών βοτάνων περιέχουν μπελλαντόνα (ατροπίνη) και συνιστώνται για να προκαλέσουν ευφορία και να ελαττώσουν τον πόνο. Άλλα βότανα περιέχουν φυσικά κουμαρινικά, τα οποία αν ληφθούν σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγίες.

Η γλυκόριζα, το τζίνσενγκ έχουν ισχυρές φαρμακολογικές ιδιότητες, με μεγάλη δημοτικότητα σε αρκετούς λαούς, όμως έχει αναφερθεί ότι προκαλούν σοβαρά προβλήματα.  Η γλυκόριζα σε μεγάλες ποσότητες μεταβάλλει τα επίπεδα του καλίου. Το τζίνσενγκ ευθύνεται για συγκοπή και για μεταβολή του επιπέδου συνείδησης.

Εάν γίνεται μεγάλη κατανάλωση ροφημάτων στην περίοδο της γαλουχίας, καλό είναι να εξετάζονται τα συστατικά που περιέχονται και να περιορίζονται ανάλογα.